Inloggen

Insulineresistentie Ook wel metabole syndrome genoemd

Steeds meer paarden lijden aan insulineresistentie. De symptomen worden bestreden, maar de werkelijke oorzaak blijft doorgaans onbekend. We hopen dat deze pagina een steentje ertoe bijdraagt dat deze situatie gaat veranderen.

In het kort

Is dit artikel interessant voor jou? We beginnen met het opnoemen van de symptomen zodat je een idee krijgt of verder lezen de moeite waard is. Verderop gaan we dieper op de symptomen in.

  • Gevoeligheid voor hoefbevangenheid
  • Vetophopingen rond manenkam ("harde nek") en staartaanzet
  • Hardnekkig over- of ondergewicht
  • Huidproblemen
  • Spiervermoeidheid, spierpijn, spiertrillingen, vaak uitend in onwilligheid om te "werken"
  • Spierbevangenheid

Wat is insulineresistentie?

Om te kunnen begrijpen wat insulineresistentie is moeten we eerst kijken hoe de koolhydraatstofwisseling normaal gesproken functioneert.

Koolhydraten

Koolhydraten zijn de belangrijkste energieleverancier. Glucose is de meest elementaire vorm, maar door glucosemoleculen aan elkaar te rijgen ontstaan de meer complexe koolhydraten. Veel glucose moleculen samen vormen zetmeel, nog meer en je hebt cellulose. Koolhydraten zijn de bouwstenen van de plant en vormen daarmee een hoofdbestanddeel van het voedsel voor paarden.

Koolhydraten worden door het spijsverteringssysteem afgebroken tot de meest elementaire vorm: glucose, oftewel "bloedsuiker". In die vorm wordt het door het bloed vervoerd naar de cellen die de glucose als brandstof gebruiken. Spieren en hersenen zijn de belangrijkste verbruikers van deze brandstof.

image

©
American Society of Animal Science

Glucoseverloop na consumptie van een aantal soorten voeding

Vraag en aanbod

Het aanbod van glucose door het spijsverteringssysteem is natuurlijk niet constant; het hangt af van de hoeveelheid en het soort voedsel dat is genuttigd. Daarnaast is het verbruik van glucose sterk afhankelijk van allerlei factoren, waaronder de spieractiviteit. Hoe meer de spieren worden gebruikt, des te meer brandstof ze verbruiken. Voor het correct functioneren van het lichaam is het echter belangrijk dat het glucosepeil in het lichaam binnen nauwe grenzen blijft. Een aantal mechanismen bewaken dan ook voortdurend het glucosepeil in het bloed. Vet wordt daarbij gebruikt als buffer: een eventueel overschot aan glucose wordt omgezet in vet, en in tijden van schaarste kan het vet weer worden omgezet in glucose.

Insuline

De hoeveelheid glucose in het bloed wordt voornamelijk gereguleerd door insuline. Dit is een hormoon dat door de alvleesklier (pancreas) wordt afgescheiden. Insuline zorgt ervoor dat glucose door de cellen wordt opgenomen, waar het wordt gebruikt als brandstof of omgezet in vet.

Hoe meer glucose er door het spijsverteringssysteem aan het bloed wordt afgegeven, hoe meer er door de cellen moet worden opgenomen om het glucosepeil binnen de perken te houden. Meer glucose betekent dus meer insuline.

Omgekeerd gebeurt natuurlijk hetzelfde: zodra het glucosepeil daalt, doordat de aanvoer stopt, of doordat de spieren veel glucose verbruiken, moet de omzetting van glucose in vet worden gestaakt: De aanmaak van insuline wordt dan verminderd.

Diabetes

Zoals met alle ingewikkelde regelsystemen kan er ook met de koolhydraatregulatie wat mis gaan. Het meest bekende probleem bij de koolhydraatstofwisseling is "suikerziekte", officieel "Diabetes Mellitus" genoemd, vaak afgekort tot "Diabetes".

Diabetes is een conditie waarbij het bloedsuikergehalte te hoog oploopt. Hiervoor kunnen twee oorzaken zijn:

Gebrekkige insulineproductie
Dit is de meest bekende oorzaak van diabetes. Het lichaam kan niet genoeg insuline aanmaken waardoor het glucosepeil in het bloed te hoog oploopt. Dit is een situatie die vroeg in het leven ontstaat en ook wel "diabetes type I" wordt genoemd. De behandeling bestaat uit het opheffen van het tekort door veelvuldig kunstmatig insuline toe te voegen door middel van injecties. Deze vorm van diabetes komt bij paarden nauwelijks voor.
Insulineresistentie
Bij insulineresistentie wordt er wel genoeg insuline aangemaakt, maar de cellen in het lichaam reageren niet meer goed op de insuline; ze zijn er ongevoelig voor geworden. Er is dan steeds meer insuline nodig om de cellen de glucose te laten opnemen. Deze vorm van diabetes ontstaat pas later in het leven en wordt "diabetes type II" genoemd. Bij mensen wordt vaak de term "ouderdomssuiker" gebruikt.

Bij insulineresistentie zijn er twee stadia te onderscheiden:

  • Het "pre-diabetes" stadium, ook wel "Impaired Glucose Tolerance" (IGT) genoemd. In deze situatie wordt de insulineresistentie door de pancreas gecompenseerd door steeds meer insuline aan te maken. De ongevoelig geworden cellen nemen dan door de verhoogde hoeveelheid insuline toch nog voldoende glucose op. Het glucosepeil is dan nog binnen de perken, maar het insulineniveau is dan aanmerkelijk verhoogd. Dit is het meest voorkomende stadium dat bij paarden wordt aangetroffen. Bij hogere aanvoer van snel verteerbare koolhydraten is er dan soms te weinig insuline beschikbaar waardoor het suikergehalte tijdelijk hoog oploopt. Het hoge insulineniveau zorgt ervoor dat er bij daling van het glucosepeil er nog te lang glucose wordt opgenomen: er wordt dan teveel glucose omgezet in vet terwijl het glucosepeil (te) lage waarden aanneemt. Als het proces van ongevoeliger worden voor insuline verder voortschrijdt kan het uiteindelijk leiden tot het volgende stadium:
  • Ondanks de hoge productie van insuline lukt het niet meer om het glucosepeil onder controle te houden. Bovendien kan de pancreas uitgeput raken waarbij het insulinepeil weer lager wordt. Het bloedsuikergehalte stijgt daarbij tot hoge waarden, terwijl de cellen geen glucose meer kunnen opnemen en verhongeren. In dit stadium zal het lichaam vermageren. Veel paarden bereiken dit stadium nooit, maar wanneer dat gebeurt zal bij uitblijven van de behandeling het dier vermageren en steeds meer kwalen oplopen die uiteindelijk leiden tot de dood.

Paarden

Zoals hierboven al genoemd: Bij paarden komt insulineresistentie regelmatig voor, voornamelijk in de vorm die "Impaired Glucose Tolerance" wordt genoemd. Probleem hierbij is dat de gezondheidsklachten vaag zijn en de oorzaak niet wordt herkend. De symptomen worden zo goed en kwaad als mogelijk behandeld, maar zolang de oorzaak niet wordt onderkend blijft het dweilen met de kraan open.

Symptomen

De symptomen van insulineresistentie zijn divers en deels afhankelijk van het betrokken individu. De symptomen kunnen afzonderlijk of gezamenlijk optreden.

Hoefbevangenheid

Eigen onderzoek

Robin is een pony die ondanks alle goede verzorging zonder aanwijsbare oorzaak keer op keer hoefbevangen raakte. We hebben daarom de dierenarts gevraagd om het glucose- en insulinegehalte te meten. Als controle hebben we twee van onze eigen paarden aan precies dezelfde metingen onderworpen. Alle paarden kregen twee uur van te voren een normale hoeveelheid hooi aangeboden. Van de dierenarts kregen we onderstaande waarden terug:
PaardGlucoseInsuline
Jack4.1 mmol/L9,7 mU/L
Baladeika3.8 mmol/L5,1 mU/L
Robin6.6 mmol/L41,6 mU/L
*Alle paarden hebben een normaal glucosepeil. Alleen heeft Robin om dat glucosepeil te handhaven een hoeveelheid insuline nodig die veel hoger is dan normaal. Hiermee is aangetoond dat Robin, geheel volgens onze verwachtingen, lijdt aan insulineresistentie... *

Insulineresistentie is iets dat nog maar kort geleden is ontdekt bij paarden, maar de link met hoefbevangenheid viel meteen sterk op. Field and Jeffcott ontdekten dat paarden die hoefbevangen zijn geweest minder goed glucose (suiker) kunnen verwerken en lijden aan insuline-waarden die 4 keer hoger zijn dan normaal, wat duidt op een insulineresistentie.

De gevoeligheid voor hoefbevangenheid is dan ook het meest voorkomende symptoom. Het paard zal bij het minste of geringste hoefbevangen kunnen raken. Ook bij mensen met diabetes type II zijn problemen met de voeten de meest voorkomende complicatie. De bloedsomloop raakt verstoord en weefsels raken gemakkelijk ontstoken.

Ondanks het feit dat insulineresistentie en hoefbevangenheid een duidelijk verband vertonen is nog niet precies duidelijk waarom dit verband er is. Dr C.C. Pollit van de diergeneeskundige afdeling van de Universiteit van Queensland in Australië heeft veel onderzoek gedaan naar hoefbevangenheid waaruit bleek dat hoefbevangenheid gepaard gaat met een veranderd glucosemetabolisme in de cellen van de witte lijn van de hoef. Een andere onderzoeker, Johnson, denkt dat de glucose-intolerantie veranderingen van de bloedvaten veroorzaakt op een manier die vergelijkbaar is met de invloed van diabetes op de menselijke bloedvaten.

Behalve de verandering van de glucosestofwisseling in de witte lijn wordt het paard ook nog eens gevoeliger voor snel verteerbare suikers in de voeding, zoals fructaan in het gras. Paarden met insulineresistentie zullen dan ook veel heftiger reageren op weersomstandigheden die leiden tot een verhoogd fructaangehalte in het gras. Ook zullen deze paarden eerder hoefbevangen raken van melasse in het krachtvoer.

Meer over hoefbevangenheid kun je lezen op onze pagina over Hoefbevangenheid.

Gewichtsproblemen

Diagnose

Aan de symptomen kun je al goed afleiden of een paard waarschijnlijk aan insulineresistentie lijdt. Maar als je het echt zeker wilt weten kun je een dierenarts het glucose EN insulinegehalte van het bloed laten meten. Ook zijn er paarden die nog geen duidelijk zichtbare symptomen hebben maar desondanks wél insulineresistentie hebben, voor hen is een test dan ook heel verstandig.

Geef minimaal vier uur voor de test geen voedsel en laat het paard ook minimaal vier uur voor de test geen arbeid verrichten, dan is de test het meest betrouwbaar maar ook dan kan de uitslag van dag tot dag significant wisselen. Daarom is het aan te bevelen om meerdere malen de insulinewaarde te laten bepalen, aldus Shannon E. Pratt, PhD, of North Carolina State University.

Een waarde van 20-30µ/ml betekent dat het paard een verhoogde waarde heeft en het beste in de nabije toekomst nogmaals kan worden getest (ondertussen zorg je er uiteraard voor dat ook dit paard zeer sober wordt gevoerd: geen krachtvoer of granen, voorzichtig met gras en absoluut geen wortels, appels, enz.). Een waarde van 30µ/ml geeft aan dat het paard echt insulineresistent is. Als je weet dat een paard aan insulineresistentie lijdt, kun je het dieet zo aanpassen dat hij er zo weinig mogelijk last van heeft.

De meeste paarden die lijden aan insulineresistentie hebben overgewicht. Door het voortdurend hoge insulinegehalte wordt het onmogelijk om vet af te breken, waardoor deze paarden te dik blijven, ook al staan ze op een streng dieet. Opvallend daarbij is dat het vet zich vooral concentreert bij de manenkam, staartaanzet en flanken. De "harde nek" is typerend voor paarden die lijden aan insulineresistentie.

Vaak is hierbij overigens sprake van een vicieuze cirkel: Een te hoog insulinepeil zorgt voor behoud van vet, maar hoe dikker het dier is, hoe meer insuline het nodig heeft.

Ondergewicht ontstaat in een minderheid van de gevallen, met name in de situatie waarbij de insulineresistentie een kritisch niveau heeft bereikt. De cellen zijn dan nog maar nauwelijks in staat om glucose op te nemen. Opvallend daarbij is dat het vet op de vreemde plaatsen (manenkam) vaak wel behouden blijft.

Lusteloosheid

Paarden die lijden aan insulineresistentie hebben minder energie. Eigenaren melden vaak dat het nauwelijks mogelijk is om deze paarden "aan het werk" te krijgen. Door het voortdurend hoge insulineniveau kan er niet snel genoeg glucose worden vrijgemaakt wanneer de spieren daar om vragen.

Huidproblemen

Huidproblemen worden ook vaak gerapporteerd bij paarden die aan insulineresistentie lijden. Verwondingen genezen langzamer, en (schimmel)infecties treden vaker op.

Hoe kan insulineresistentie ontstaan?

Glycemische index

Haver100
Bieten72
Mais104
Luzerne52
Timothy hooi32
Bermuda hooi20
De informatie van deze pagina is afkomstig van het boek "Paard Natuurlijk". In dit boek staat nog meer informatie over de verzorging van paarden op een meer paardgerichte manier.

De glycemische index is een getal dat uitdrukt hoe snel bepaalde koolhydraten na consumptie in de bloedstroom terecht komen, en dus hoeveel insuline er nodig is om de koolhydraten te verwerken.

Als we "haver" op 100 stellen, dan zijn de waarden van de volgende producten zoals hiernaast afgebeeld.

De sterke toename van het aantal gevallen van insulineresistentie laat zich gemakkelijk verklaren. Hieronder worden enkele oorzaken genoemd.

Voeding

Paarden zijn in miljoenen jaren evolutie perfect aangepast geraakt aan hun natuurlijke voeding. Wij mensen voeren de paarden echter wat anders dan wat ze van nature horen te eten, en verstrekken dat ook nog eens op een andere wijze. Deze verschillen werken het ontstaan van insulineresistentie in de hand:

Snelle koolhydraten
Van nature eten paarden praktisch alleen maar stengelig, vrij dor gras dat voornamelijk uit langere koolhydraatketens bestaat, zoals cellulose en zetmeel. Gedomesticeerde paarden krijgen echter een heel ander menu: Wij mensen voeren paarden echter krachtvoer en speciaal gekweekt gras, dat vaak concentraties korte koolhydraatketens bevat. Nu moeten alle koolhydraten door het spijsverteringssysteem worden omgezet in glucose, maar de tijd die hiervoor nodig is varieert per koolhydraat. Korte koolhydraatketens worden veel sneller omgezet dan de langere koolhydraatketens die paarden van nature eten. In plaats van een gestage stroom aan koolhydraten die langzaam door het spijsverteringssysteem worden losgelaten krijgt het paard dan te maken met een plotselinge stoot koolhydraten die vrij abrupt weer ophoudt. Nu is insuline een hormoon, en hormonen zijn prima geschikt om langzaam verlopende processen te besturen. Met vrij snel wisselende processen hebben ze echter aanmerkelijk meer moeite. Wanneer de koolhydraten vrij snel uit het spijsverteringssysteem worden losgelaten moet er in korte tijd veel insuline worden aangemaakt. Wanneer de toevoer van koolhydraten plotseling ophoudt (omdat de snel verteerbare suiker op is) dan zit de insuline nog in het bloed, en de cellen blijven braaf doorgaan met glucose opnemen terwijl het glucosepeil al laag genoeg is. Het glucosepeil varieert dan veel sneller tussen hoog en laag, en de uiterste waarden zijn veel extremer dan de natuur had voorzien. (Zie ook ons artikel over Natuurlijke Voeding). De belangrijkste verschillen tussen een natuurlijke voeding en de algemeen gebruikelijke voeding zijn:
image
Op deze foto zie je Harisha en haar veulen Camee. Gedurende de drachtigheid en zoogperiode heeft Harisha uitsluitend gras en hooi gehad, en natuurlijk een mineralenblok, maar verder geen biks, muesli, of wat voor toevoegingen dan ook. Het resultaat mag er wezen, toch?
  • Krachtvoer
    Krachtvoer bevat veel graanproducten die rijk zijn aan koolhydraten maar nauwelijks vezels bevatten. De koolhydraten komen hierdoor heel snel vrij, maar houden ook weer vrij plotseling op. Ondanks alle inspanningen van de alvleesklier loopt de bloedsuikerwaarde eerst pijlsnel op, om een tijdje later weer pijlsnel te dalen...
  • Melasse
    Melasse is een veelvuldig gebruikt bestanddeel in krachtvoer (zoals mueslies) omdat het stoffigheid tegengaat en paarden het lekker vinden. Hoe gretiger paarden het voedsel naar binnen schrokken, hoe liever de mensen het kopen. Melasse is echter een restproduct van de suikerindustrie en bestaat voornamelijk uit snel verteerbare suikers.
  • Gras
    Het gras dat wij aan onze paarden voeren is speciaal geselecteerd op een hoge opbrengst. Het is bovendien geselecteerd op een hoge opbrengst zo vroeg mogelijk in het jaar, en dat betekent dat het gras (nacht)vorstbestendig moet zijn. Dit soort grassen zijn dan ook perfect in staat om een natuurlijk antivries te produceren: fructaan. Fructaan is echter een bijzonder snel verteerbaar koolhydraat, en wanneer er veel fructaan door het gras wordt geproduceerd (lage temperaturen, gecombineerd met veel zonneschijn, zoals vaak in het voorjaar voorkomt) dan krijgen de paarden veel meer snelle koolhydraten binnen dan waarin de natuur had voorzien. Dit probleem is zo veelvoorkomend dat we een aparte pagina hebben geschreven over fructaan. Op de fructaan-index wordt voortdurend aan de hand van de actuele weersomstandigheden de hoeveelheid fructaan in het gras berekend.
Porties
Paarden eten van nature praktisch voortdurend. Het spijsverteringssysteem levert dan ook een voortdurende stroom aan koolhydraten af. Wij mensen voeren de paarden echter portiegewijs. De wisselingen in het glucose-aanbod zijn nu veel groter dan van nature de bedoeling was, en dat probleem wordt ook nog eens verergerd als we de paarden snel verteerbare kost geven, zoals helaas algemeen gebruikelijk is.
Dag- en nachtritme
Het is een grote misvatting dat paarden een dag- en nachtritme hebben. Wie wel eens paarden heeft gezien die 24 uur per dag buiten leven kan gemakkelijk constateren dat het voor de paarden niets uitmaakt of het dag dan wel nacht is: ze staan overdag vaak te slapen maar kunnen even gemakkelijk 's nachts aan het eten of spelen zijn. Wij mensen dringen de paarden echter vaak een verschil tussen dag en nacht op: de tijdsspanne tussen de maaltijden is 's nachts dan groter dan overdag, of de paarden mogen overdag in de wei maar moeten 's nachts binnen staan, waarbij ze dan geen, of ander voedsel krijgen. Ook dit werkt grote schommelingen in het glucose-aanbod in de hand. Verder is dan vaak de beweging die het dier krijgt (en daarmee het glucose-verbruik) 's nachts anders dan overdag.

Magnesiumtekort

Uit recente onderzoeken is gebleken dat een tekort aan magnesium bij paarden in toenemende mate voorkomt. Hoewel magnesium een bestanddeel is in veel voedingssupplementen blijkt het niet te helpen om een magnesium-tekort te voorkomen of op te lossen. Hoe dit kan, en hoe je dit kunt oplossen, kun je lezen op onze pagina over Magnesium.

Een tekort aan magnesium maakt de cellen ongevoeliger voor insuline. Het verband tussen insulineresistentie en magnesium is zo duidelijk dat veel mensen met "ouderdomsdiabetes" magnesium krijgen voorgeschreven om de cellen weer wat gevoeliger te maken voor insuline. Ook bij paarden blijkt het toedienen van magnesium insulineresistentie vaak te doen verminderen. Om deze reden wordt een magnesiumkuur steeds vaker toegepast bij de behandeling van hoefbevangen paarden.

Via onze website kunt u magnesium-chelaat bestellen. Lees hier meer over Magnesium-chelaat.

Overgewicht

Laten we er maar niet omheen draaien: De meeste gedomesticeerde paarden en ponies zijn te zwaar. We zijn zo gewend aan het beeld van paarden waarbij de ribben niet meer zichtbaar zijn dat we dat normaal zijn gaan vinden.

Overgewicht en insulineresistentie gaan hand-in-hand. Om deze reden staat bij de behandeling van menselijke diabetici het terugbrengen van overgewicht dan ook bovenaan het prioriteitenlijstje. Hoe minder "massa", hoe minder insuline er nodig is.

Te weinig beweging

Beweging is gezond en zorgt voor een hoger glucoseverbruik. Paarden leggen in de vrije natuur dagelijks 30 tot 50 kilometer af, maar in gevangenschap komen ze daar praktisch nooit aan. Hoe minder beweging, hoe groter de kans op storingen in de koolhydraatstofwisseling.

Ouderdom

Net als bij mensen wordt bij paarden de kans op insulineresistentie hoger naarmate de jaren slijten. Paarden worden in Nederland gemiddeld niet bepaald oud, maar de paarden die niet gedoemd zijn een kort leven te slijten als slachtvee of winstpuntenmachine worden daarentegen ouder dan vroeger. Bovendien krijgen deze oudere paarden meer verzorging, waardoor een kwaal als insulineresistentie eerder wordt opgemerkt.

Behandeling

De behandeling van insulineresistentie is bij paarden in grote mate hetzelfde als de behandeling van deze aandoening bij mensen. Net als bij mensen zullen de klachten nooit geheel verdwijnen, wel kan verergering worden vertraagd en de symptomen worden verminderd. Onderstaande punten zullen, zeker wanneer ze gecombineerd worden toegepast, de klachten laten afnemen:

Voeding
Vermijd schommelingen in het glucosepeil. Denk daarbij aan de volgende punten:
  • Net als bij mensen is "suiker" (lees: "snelverteerbare koolhydraten") taboe. Hieronder vallen alle vormen van krachtvoer, graanproducten en melasse, fruit, appels en wortelen. In tegenstelling tot wat de voedingsfabrikanten je willen doen geloven: Een paard heeft aan hooi, gecombineerd met een mineralenblok genoeg! Zie ook ons artikel over Natuurlijke Voeding.
  • Zorg voor een voortdurende, rustige stroom van koolhydraten. Probeer te voorkomen dat het paard "per portie" eet. Zeker wanneer een paard geen krachtvoer krijgt kan hij vaak onbeperkt hooi krijgen, zodat hij voortdurend kleine beetjes kan eten. Kan hij geen onbeperkt ruwvoer krijgen omdat hij anders te dik wordt, probeer hem dan zo vaak mogelijk kleinere porties te voeren.
  • Let bij weidegang op de weersomstandigheden in verband met het fructaan. Fructaan is een gemakkelijk verteerbaar koolhydraat dat voor paarden met insulineresistentie absoluut taboe is. Meer hierover kun je lezen op onze pagina over fructaan. Om je te helpen bepalen wanneer het veilig "graasweer" is hebben we de fructaan-index gemaakt die voortdurend aan de hand van de actuele weersomstandigheden de hoeveelheid fructaan in het gras voorspelt. In het venster hiernaast staat hij afgebeeld.

    Wanneer het paard, bij een dieet dat uitsluitend bestaat uit ruwvoer, gecombineerd met een mineralenblok, gewicht blijft verliezen kun je het dieet aanvullen met vetten, zoals olie. Dat doe je alleen als het paard teveel gewicht blijft verliezen, en dus niet uit voorzorg!

Magnesium
Omdat insulineresistentie het gevolg kan zijn van een tekort aan magnesium verdient het aanbeveling het paard een magnesiumkuur te geven. Omdat je hiervoor toch moet stoppen met krachtvoer en andere supplementen is dit een prima moment om het eventuele magnesiumgebrek op te lossen. Magnesium verhoogt de gevoeligheid voor insuline dus is het sowieso een goed idee om te zorgen dat het paard over voldoende magnesium kan beschikken en niet te veel calcium binnenkrijgt. Meer hierover kun je vinden in ons artikel over Magnesium.
Via onze website kunt u magnesium-chelaat bestellen. Lees hier meer over Magnesium-chelaat.
Overgewicht
Terugbrengen van een eventueel overgewicht is uiterst belangrijk. Hoe lager het gewicht, hoe beter de cellen reageren op insuline. Probleem is echter dat paarden met insulineresistentie vaak moeilijk te porren zijn tot lichamelijke activiteit. Daarnaast blijken ze maar moeizaam af te vallen, ook bij een zeer streng dieet. Door de behandeling van insulineresistentie als een totaalpakket te zien, waarbij zowel de voeding, beweging en eventuele magnesiumtekorten worden aangepakt, moet het mogelijk zijn het overgewicht te beteugelen. Zeker in deze situatie geldt: beter te mager dan te dik!
Beweging
Beweging zorgt voor verbruik van glucose. Hoe meer glucose er wordt verbruikt, hoe minder glucose er moet worden omgezet in vet, en hoe minder insuline er dus benodigd is. Met "bewegen" bedoelen we dan niet "een uurtje rijden in de bak", maar liever de mogelijkheid om voortdurend te bewegen. Dus 24 uur per dag naar buiten, zowel 's zomers als 's winters. Om de beweging te verhogen kun je zorgen dat de voorzieningen (voedsel, water, schuilmogelijkheid) ver uit elkaar liggen, dat het paard weidegenoten heeft waarmee het sociale interactie kan hebben, etc. Zie ook ons artikel over Huisvesting.
Hoeven
Omdat paarden met insulineresistentie een grotere kans hebben op hoefbevangenheid verdient het aanbeveling om speciale aandacht aan de hoeven te besteden:
  • Veel en regelmatig beweging, liefst over harde ondergrond, zorgt voor een goede doorbloeding in de hoef zodat de kans op hoefbevangenheid kleiner wordt. Alleen al om deze reden is het sterk aan te bevelen het paard 24 uur per dag de mogelijkheid te bieden om te bewegen.
  • Een Natuurlijke Bekapping verdient de aanbeveling omdat hiermee de kans op hoefbevangenheid kleiner wordt, en als het toch gebeurt, de kans op een hoefbeenrotatie het kleinst is.
  • Regelmatig bijraspen van de hoefwand zodat deze niet boven de zool uitsteekt zorgt dat de druk op de hoefwand zo klein mogelijk blijft.

    Meer over hoefbevangenheid kun je lezen op onze pagina over Hoefbevangenheid.

Veelgestelde vragen


Kan insulineresistentie genezen?

Of insulineresistentie is te genezen hangt af van de oorzaak. Wanneer de oorzaak bestond uit een tekort aan magnesium kan het genezen. Wanneer het paard een fors overgewicht heeft kan, net als bij menselijke patiënten, de insulineresistentie verdwijnen wanneer het overgewicht wordt aangepakt. In andere gevallen kun je, door pieken in het glucose-aanbod te vermijden de insulinebehoefte dusdanig verlagen dat de symptomen verdwijnen.

Hoe kan ik aan een goed magnesium-preparaat komen?

We kregen deze vraag vrij vaak; het blijkt erg lastig te zijn om aan een goed magnesium-product te komen. Wij zijn dan ook op zoek gegaan naar een leverancier en hebben na veel speurwerk een buitenlandse fabrikant gevonden die bereid was om ons magnesium-chelaat ter beschikking te stellen. Lees hier meer over Magnesium-chelaat.

Waar kan ik meer informatie vinden over de beste manier van voeden van een paard met insulineresistentie?

De informatie van deze pagina is afkomstig van het boek "Paard Natuurlijk". In dit boek vind je veel ook informatie over de manier waarop je een paard het beste kunt voeden en hoe je hem meer uit zichzelf laat bewegen.

Bronvermeldingen

Voor de samenstelling van deze pagina is gebruik gemaakt van vele bronnen. We noemen ze niet allemaal, maar beperken ons tot de meest interessante:

Diabetes In Horses, Ken Marcella, DVM,
http://petcaretips.net/diabetes_horse.html

Equine Cushings and "Cushings-Like Syndrome", Melyni Worth PhD,
http://www.foxdenequine.com/faqs.htm#cushings

Glycemic index of cracked corn, oat groats and rolled barley in horses, E. Jose-Cunilleras, L. E. Taylor, K. W. Hinchcliff,
http://www.animal-science.org/cgi/content/full/82/9/2623

Glycemic index: overview of implications in health and disease, David JA Jenkins, Cyril WC Kendall, Livia SA Augustin, e.a.,
http://www.ajcn.org/cgi/content/abstract/76/1/266S

Obesity and diet affect glucose dynamics and insulin sensitivity in Thoroughbred geldings, R. M. Hoffman, R. C. Boston, D. Stefanovski e.a.,
http://jas.fass.org/cgi/content/abstract/81/9/2333

Mechanisms for development of laminitis, Katy Watts,
http://www.safergrass.org/LaminitisDev.htm

De informatie van deze pagina is afkomstig van het boek "Paard Natuurlijk". In dit boek staat nog meer informatie over de verzorging van paarden op een meer paardgerichte manier.

Reacties

Naam:
Email:
Tekens over:


Gisteren heb ik weer met mijn Shetlander gewandeld! Ze staat, samen met een oud paard, in een wei van 4ha. Het paard staat daar al zijn hele leven en heeft naar verluid nooit ergens last van gehad. Wel van eenzaamheid. Daarom kwam daar 2 jaar geleden de Shet bij, inmiddels 'me and my shadow'. Maar de kleine humpty dumpty at natuurlijk véél en veel te veel. Ik heb moeten praten als brugman voordat pas 2 maanden geleden een deel van de wei is afgezet. Oude aannames bij mensen verdwijnen moeizaam! Het idee dat een Shet dik hoort te zijn 'want het zijn nou eenmaal grasmaaiers' was er maar moeilijk uit te krijgen. En duidelijk maken waardoor de Shet ineens niet meer kon lopen was ook niet eenvoudig. Er moest een DA komen kijken, Metacam erin, en dan ging het wel over. Dat klopte als een bus...voor 2 weken. Met de kosten van DA+medicatie als wapen ben ik erin geslaagd iets anders voor te stellen dat maar eenmalig en dus goedkoper zou zijn. De wei werd drastisch ingeperkt met een elektrische afzetting. De Shet krijgt sinds zondag j.l. magnesiumchelaat. Elke dag verwijderde ik iets meer van haar pijnlijke hoefjes totdat ze volgens de regelen der kunst was bekapt. En zie daar:... ze liep vanmorgen normaal! Dat hebben we 'gevierd' met een korte wandeling over straat. Ze liep voorzichtiger dan op de wei maar niet mank. Weer terug bij haar oude vriend stapte ze met kordate pasjes de wei in ? Zo fijn om 'jullie gedachtengoed' in de praktijk te kunnen brengen!!!
2
0

ben er nu eindelijk achter wat het is met mijn verzorgpony ze is telkens hoefbevangen en heeft een dikke nek dus ik ben nu redelijk opgelucht dat ik weet wat het is
1
0

Marlies Sanders
Deze vraag kan je beter op het forum stellen Laura!
0
0

mijn paard heeft een blessure en mag weinig bewegen, ze is snel dik en krijgt al jaren geen biks meer, tijdens het intensief trainen (ZZlicht dressuur) stond ze op Power Plus, nu op Qi, beide soorten kwamen goed uit de bus bij Eric Laarakker. Ook verdachten ze de merrie van IR omdat de manenkam hard is. Ik voer al jaren extra Magnesium citraat (Equilin) en dat heeft altijd goed geholpen, hoefbevangen is ze nog nooit geweest en de kleur was altijd heel goed. Nu krijgt ze per dag 1 schep Qi, 3x per dag goede voordroogkuil met vers stro om bezig te zijn, maar ik wil er eigenlijk wel wat dunner zien. Hoe los ik dat op? Ik ben al vanaf april aan het tobben met de merrie die de ene na de andere blessure krijgt terwijl ze niet werkt. Vorig jaar is de ellende begonnen met een gebroken hoefbeen, dat is wel goed genezen, maar we denken nu dat ze heeft vast gelegen en al die tijd dingen gecompenseerd heeft waardoor nu al die klachten ontstaan. Laatste blessure: de Inter Osius is nu (weer) geblesseerd, die was 6 jaar geleden ook al eens aangedaan.
0
0

Tineke Nolet-Verdel
@Steffie en D.Vos: Via bloedonderzoek kan IR vastgesteld worden. GDDeventer heeft een speciaal insulinepakket voor je DA. Op hun site vind je meer info.
1
0

Hoe kan ik duidelijk weten of mijn paard IR heeft? dierenarts bloed laten nemen?
0
0

Kwakzalverij om dit te verkopen als geneesmiddel, Esther? Ik zie nergens dat het als geneesmiddel wordt aangeboden. Quote: " Magnesium verhoogt de gevoeligheid voor insuline " Dat is een feit, mijn oom (diabetes) krijgt ook magnesium van de dokter om de cellen gevoeliger te maken voor insuline. Het paard van een vriendin heeft er ook echt enorm veel baat bij, hij zit veel beter in zijn vel sinds magnesium wordt gegeven, niet meer overgevoelig, niet meer stijf en lusteloos EN tot nu toe niet meer hoefbevangen en dat is al een wonder op zich!
0
0

Rita Klompmaker
En daar is ze weer! Je bent net Heintje Davids.
0
0

kwakzalverij om magnesium te verkopen als een geneesmiddel
0
0

Ik rijd een paard van iemand, het paard is moddervet en wordt traditioneel gehouden. Het vertoont een aantal syptomen zoals hier beschreven, sloom, vetophoping manenkam en vooral boven de staart. Geen hoefbevangenheid! vlgs mij wel degelijk insulineresistentie.... Eigenaar wil daar gewoon niet aan, mijn raad, geen krachtvoer, wordt gewoon genegeerd, wordt niet over gepraat... Is IR aan te tonen met bloedmonsters?
0
0

Ik gebruik de fructaanindex voor mijn diabetische cavia. Zij heeft extreem hoge suikerwaarden in de urine bij een hoog fructaangehalte. Nu weet ik precies wanneer ik gras kan knippen.
0
0

Aan Monique: Beweging geven is onontbeerlijk voor een paard met insulineresistentie/hoefbevangenheid. Het is echt de aangewezen manier om ze er weer bovenop te krijgen. Hoefschoenen met zachte pads er in kunnen enorm helpen. Laten bewegen hoor, dagelijks zoveel mogelijk aan de hand, maar rustig in haar tempo rechtuit.
0
0

Het insulinegehalte is naar mijn weten zowiezo heel wisselend, meet het 5 dagen achtereen, je zult steeds andere waarden krijgen. Gemiddeld genomen zal een paard dat extra magnesium krijgt een lagere insulinewaarde hebben omdat de cellen gevoeliger worden voor insuline, en er dus minder insuline hoeft aangemaakt te worden voor hetzelfde resultaat maar het kan best zo zijn dat je paard bij de vorige meting net op haar laagst zat en nu toevallig net op haar hoogst zodat het resultaat slecht lijkt terwijl het eigenlijk niet zoveel zegt. Eigenlijk zou je voor de kuur 10 x hebben moeten prikken, en na/tijdens het geven van magnesium opnieuw maar dat zou erg kostbaar worden. Het is mooi dat de magnesiumwaarde nu beter is, ik zou er gewoon mee doorgaan en het misschien later nog eens laten prikken, maar vooral kijken naar het klinische beeld: hoe doet je paard het. Aan de hand daarvan kun je bepalen of magnesium wel of geen toegevoegde waarde voor haar is. Als ze alleen hooi krijgt, hoe staat het met haar vitamine E waarde? Selenium is ook de moeite waard om te bepalen.
1
0

het afvallen van een paard met insuline resistentie en hoefbevangenheid valt niet mee, beweging geven gaat niet, ben benieuwd of jullie een tip hebben. Het hooi geven we zoals hier beschreven word, krachtvoer krijgt ze niet
0
0

mijn paard krijgt nu 6 weken magnesium chelaat omdat ze insuline resistentie is, van de week hebben we opnieuw bloed geprikt en vandaag de uitslag...dat was even schrikken..insuline waarde is verdubbeld maar de magnesiumwaarde is iets omhoog(die was telaag) Dit was niet echt wat we hadden verwacht.. Krachtvoer krijgt ze niet, alleen hooi
0
0

Is insulineresistentie erfelijk?
0
0

De afgelopen 5 weken heb ik onze A welsh merrie na 3 weken hoefbevangenheid behandeld met Magnesiumchelaat Daarnaast krijgt ze alleen hooi en loopteen halve dag in de weide met een graaskorf en wordt een half uur gelongeerd. Zoals het er nu uitziet gaat het goed. ze heeft weer energie en loopt als een kieviet.
0
0

Ik heb net op het Duitse hoefbevangenheidsforum gelezen dat olie in het voer voor IR/EMS paarden net slecht zou zijn. Hoe kijken jullie daar tegenaan? Mvg.
0
0

van lennep
Dit venster is bedoeld om op deze pagina te reageren, maar niet voor het stellen van vragen, het plaatsen van algemene opmerkingen of het aangaan van discussies. Voor vragen en onderlinge discussies kun je terecht op ons forum of etc etc. Ik weet zo ook geen antwoord , maar je kunt de vragen beter op het forum zetten...
0
0

Ik heb nog contact gehad met dr. Eric Laarakker (kliniek den Hoek in de Bilt) over Bruni. Hij vertelde dat ze bij hem op de kliniek hier ook onderzoek naar doen en hij is ook bezig met een medicijn. Ook paarden met eczeem blijken vaak insulineresistentie te hebben. Ik zou iedereen, die een paard met deze problemen heeft, aanraden contact met hem op te nemen. Wellicht kan hij helpen.
0
0

Mijn paard,pablo,19 jaar is ook vaak hoefbevangen geweest,na bloedonderzoek bleek zijn schildklier te traag te werken. Sind hij levothyroxine krijgt is hij nooit meer ziek geweest of kreupel.....
0
0

Helaas kwam deze wetenschap te laat voor mijn ijslander Bruni. Een paar dagen voor dat de uitslag van bloedond. zou komen, heb ik hem inlaten slapen. Het ging gewoon niet meer. Gister kwam de uitslag: zijn insulinegehalte was 85,1 uU/ml. Norm. w. 4-26. Hopeloos dus. Mijn d.a. gaat nu verder onderzoek doen want zij hadden nooit de link gelegd tussen hoefbevangenheid en insulineresistentie. Gelukkig stonden ze positief tegen over mijn initiatief en de art. van jullie site. Hopelijk komt dit voor andere paarden niet te laat. Groet Lucienne Dral
0
0

Ik heb een Engels Volbloed-hengst gehad van Saros xx, die vroeger op de renbaan heeft gelopen en nu bij mij in de dressuur uitmuntend presteerde. Totdat hij op een dag stokstijf bleef staan en niet vooruit te brenden was. De dierenarts stelde als diagnose 'tying-up' en heeft na onderzoek van de lever- en nierwaarden medicijnen gegeven EN ABSOLUTE BOXRUST VOORGESCHREVEN. Heeft dit hier iets mee te maken? Ben overigens HEEL BLIJ MET DIT ARTIKEL en zal er nog vele mensen opmerkzaam op maken wiens paard hoefbevangen is geraakt en die zich nu al jaren machteloos voelen om hier mee om te gaan...
1
0