Nataschadevreede schreef op vrijdag 5 maart 2010, 14:14:

.

Zo zie ik dat ook Natascha. Ik vind het heel jammer wanneer mensen een complete methode, of een "goeroe", in z'n geheel aan de kant zetten, omdat ze een déél ervan niet zien zitten. Gebruik dat wat je wél ziet zitten en zoek voor aanvulling naar alternatieven (andere methodes, andere goeroes, je eigen kennis en intuïtie, ...) - zo zie ik het.

Waarom zou je ("je" is hier algemeen bedoeld) eigenlijk WILLEN zoeken naar maar één inspiratiebron, die je álles "voorzegt"?

grt,
Karen

eddy DRUPPEL schreef op vrijdag 5 maart 2010, 15:33:


ja, ik had idd al gereageerd op arabesk, ik ben geen hardcore fan van een bepaalde goeroe en dus ook niet van die activiteiten, begrijp me niet verkeerd hoor!!! maar zijn filosofie over sommige dingen dat zet me aan het denken en zo pluk ik van iedereen en van alles wat en wat me niet aanstaat of niet bruikbaar vind dat laat ik langs me heen gaan of leg ik even naast mij neer om eventueel later er op terug te komen. verder gebruik ik ook mijn gezonde verstand (tenminste wat ik tot nu toe heb opgedaan aan verstand zal in de toekomst nog hopelijk worden uitgebreid)

tuurlijk je moet naar alles en ieder kritisch zijn, maar toch vindt ik wat hij in dat interview zegt best raak, maar dat hoeft nog niet te betekenen dat ik alles van hem aanbid het is jammer dat hij mss niet dieper op het algemene paarden welzijn gaat, maar zo zie je maar ts geen god dus je hoeft ook niet alles van hem over te nemen.

Maar aan de andere kant laat ik sommige dingen wel binnen en dan denk ik er overna etc. zou zonde zijn dat ik door de zaken die ik minder aan hem vindt hem dan ook in zijn geheel links zou laten liggen, dan doe ik mezelf te kort en zou me wellicht kortzichtig maken. Daarbij als ik alle info die ik tot me krijg zou links laten liggen omdat iets aan die info niet mijn stijl is, dan zou ik nog steeds zo ontwetend zijn als toen ik begon met paarden want laten we heel eerlijk zijn toen ik 14 (toen kreeg ik idool) was en je begon over het weglaten van ijzers bij mijn pony nou dat had ik belachelijk gevonden (en dus niet mijn stijl, dus ik laat het links liggen die info) en was ik in die kringen gebleven en gewoon doorgegaan met alle fouten dingen.

Daarbij zie je dat wel meer hoor met dat soort figuren zo was ik eens in de pyreneen met pieter baalbergen, en een paard moest naar de smit paard protesteerde en toen kreeg dat paard een schop...... dussss zo zie je maar dat zelfs dat soort mensen die van alles over paarden welzijn te vertellen hebben het af en toe niet zo nauw nemen... en dat is ook waarom ik niet alles klakkeloos van goeroes of wie dan ook aanneem, iedereen heeft zijn tekorten....

schandalig? ja!!!! mja zoals karen zij mensen (blijven toch mensen, niemand is perfect) maken fouten soms hele erge! en denk iedereen die op dit forum zit heeft verkeerde dingen gedaan etc. het gaat er natuurlijk om in hoeverre je ervan leert. natuurlijk geldt dit ook voor hemfling en andere, maar ik denk dat je ook bepaalde (leer) grenzen hebt en daarom kijk ik ook om me heen er is meer dan hefling,voest etc. etc. anders zat ik denk niet op dit forum

Karen Koomans schreef op vrijdag 5 maart 2010, 15:46:


ja precies en er is nog zoveel te leren en te lezen van veel boeiende mensen, en iedereen heeft zijn voordelen en zijn nadelen (en iedereen intrepeteerd dat ook anders, wat voor de één een voordeel is, is voor de ander een nadeel. heel lastig het mensen soort )

komkommer schreef op vrijdag 5 maart 2010, 11:42:


Ik ook.
Perfect is niemand, dus ook bij hem zal je losse eindjes kunnen vinden. Maar voor mij heeft hij een nieuw tijdperk ingeluid:
dat van het kijken naar dieren als wezens waar je op een gelijkwaardige manier mee kan communiceren.

Nataschadevreede schreef op vrijdag 5 maart 2010, 16:00:

Tja meid sorry hoor maar je antwoord slaat nergens op !Iemand die de hemel predikt maar in het vagevuur werkt , zou ik nu niet echt "de moeite waard" noemen ! Van zodra Hempfling TERUG zijn heil zocht in de ijzeratributen had hij voor mij definitief afgedaan en is hij gedegradeert naar een TRADI met een NH sausje .MAW van beide walletjes mee eten en dit overgieten met zielheilpotpourrieke !! in een geheimzinnig keurslijfje van zielsverwanten Wat een ongelofelijke BS! .Maat laat het gezegd wezen ,hij kan mooie boeken schrijven , die bezielen ! Maar de ziel v/h paard ? Nope, no way !

Voor mij is een hulpmiddel niet pér definitie en áltijd slecht.
Net zo goed vind ik geen enkel hulpmiddel pér definitie en áltijd goed.
Sporen, voerbeloning, zweep, stal, hoefijzers, bit, bitloos hoofdstel, weide, ... voor mij zijn het uiteindelijk allemaal maar dingen.

Waar het op aan komt, in mijn ogen, is hoe zo'n hulpmiddel gebruikt wordt. Wat is het doel van het gebruik ervan? En, het állerbelangrijkst: wat vindt het paard van dat doel en dat toegepaste hulpmiddel (methode)? Wordt het paard er gelukkiger van, of juist niet?
Indien niet, vind je dan ("je" is hier algemeen bedoeld), dat het paard er toch maar mee moet leren leven? Dat kán gerechtvaardigd zijn. Bijv. een paard wordt minder gelukkig door een graasbeperking, maar zijn gezondheid staat op het spel. Of een paard dat 't liefst zou gaan galopperen, maar jij durft niet.

Natuurlijk heb ik wel mijn voorkeuren, welke hulpmiddelen wel en welke liever niet. Maar per definitie het gebruik van een hulpmiddel afkeuren of juist goedkeuren, dat probeer ik voor mijzelf te vermijden.

Voorbeelden:
Een weide is meestal prettig en goed voor een paard. Maar er zijn situaties waarin een specifiek paard ziek of heel ongelukkig kan worden in een specifieke weide. Bijv. omdat het ziek wordt van het gras. Of omdat het geterroriseerd wordt door weidegenoten.

Het gebruik van een zweep is meestal niet prettig voor een paard. Maar als een paard - door leerprocessen - geleerd heeft om die zweep te zien als niets meer dan een aanwijsstok, waarom zou dan een zweep per definitie slechter zijn dan een beenhulp, of een targetstick?

Zelfs een clicker kan misbruikt worden. Zie bijv. het filmpje van de "clicker cowboy" dat, n.a.v. de nieuwsbrief van Piet, hier op het forum is besproken.
Bit en/of sporen etc. - idem. Het ligt er aan of het gebruik ervan in het teken staat van pijnloze, respectvolle communicatie, of niet.
____________

En het belangrijkste "jurylid" is m.i. het páárd. Het paard laat zien wat hij/zij vindt van de ruiter/trainer, en van de methode en hulpmiddelen die op moment worden gebruikt. Een moeilijkheid daarbij is dat de taal van paarden, door mensen lang niet altijd gemakkelijk begrepen wordt.
_____________

In een interview over rollkür hoorde ik Anky v. Grunsven zeggen "Het is een paard van 600 kilo; als hij niet zou WILLEN doen wat ik vraag, dan win ik écht niet het gevecht." Als bewijs dat het paard ervoor kíest om mee te werken, en het paard het (dus) allemaal prima en oké vindt.

Ik geloof dat Anky dat werkelijk meent; dat ze oprécht gelooft dat haar paard(en) er zelf voor kiezen om met haar samen te werken.
Anky net zo goed als alle ruiters, op elk niveau; mensen gebruiken dergelijke argumenten, en ze gelóven er in. Ik ook, natuurlijk geloof ik zelf net zo goed in MIJN interpretatie van de signalen die een paard afgeeft.

Roepen dat rollkür dierenmishandeling is is terecht, maar ook wel erg makkelijk. 't Staat zo ver af van wat "wij PN-ers" doen, dus natúúrlijk veroordelen we dat massaal (begrijp me niet verkeerd ajb, ook ik geloof dat rollkür mishandeling van paarden is).

Veel moeilijker, maar voor je eigen paard en je eigen persoon m.i. toch heel belangrijk, is kritisch blijven kijken naar wat je zélf doet. Niet kiezen voor één goeroe of methode om vervolgens te denken: "wat ik doe is wat die goeroe/methode zegt, en dús is het goed voor mijn paard." Of andersom "dit wil ik persé niet doen, want dat gebruikt Mw De Slechte Trainer ook". Het is m.i. niet de naam vd methode, niet de naam van het hulpmiddel en niet die van de goeroe die er toe doen, het gaat om hoe iets in een specifieke situatie wordt toegepast en vervolgens voorál om het effect daarvan op het paard.

grt,
Karen

Karen Koomans schreef op vrijdag 5 maart 2010, 23:18:


Geef mij dan eens een paar voorbeelden waarin bit en sporen geen p+ zijn en niet als pijnveroorzakende middelen ingezet worden.


Ik geloof niet dat ze echt zo dom en naïef is.

En wat die meneer Hempfling betreft kan ik toch weinig anders dan het met Eddy eens zijn hoezeer ik daar ook een hekel aan heb
H. was nmm zo rond 1990, 1995 inspirerend en vernieuwend bezig met het bekend maken van hoe je gebruik kunt maken van de natuurlijke neiging van paarden tot motorisch synchroniseren ("dansen") maar is daar helaas volkomen in doodgelopen.
Dít onderdeel, waar hij tóen mee bezig was en met hem de andere NHers, vind ik nog altijd waardevol. De rest...

e m kraak schreef op zaterdag 6 maart 2010, 4:29:


Waarom grijpt een man als KFH, met de kennis die hij heeft, dan alsnog naar middelen die, zoals hij zelf schrijft, het wezen paard geen recht doen?
Dat is een vraag die bij mij maar blijft hangen als ik zijn naam ergens op zie duiken ...
Ik heb 3 boeken van hem, ik vind ze meesterlijk, beetje wollig zo hier en daar en je moet af en toe een bladzijde terug grijpen om de draad niet te verliezen, maar toch prachtige boeken met echt in de hoofdrol het paard. Als je kunt toveren, zoals hij beweert te kunnen toveren, dan heb je verder toch helemaal niets meer nodig?

e m kraak schreef op zaterdag 6 maart 2010, 4:29:


Ik zal dat proberen, maar eerst dit:

De belangrijkste motivatie voor mij om dat zo te stellen, over het niet bij voorbaat willen veroordelen of goedkeuren van een hulpmiddel of methode als gehéél, dat is omdat ik steeds sterker geloof dat je mbt het welzijn van paarden méér bereikt in de wereld, als je niet te snel (ver)oordeelt.

Als je mensen wilt bereiken, in de hoop dat hun paarden het beter krijgen, dan werkt het m.i. beter om te laten zien hoe het anders kan. Mensen inspireren. En blijven zoeken naar wat er wél goed is aan wat iemand doet of vindt, en van daaruit vertrekken om te proberen iemand ideeën op te laten doen, hoe hij/zij een (nog) betere relatie kan krijgen met een paard.

Als je mensen meteen voor hun kop slaat, dan staan ze niet meer open voor wat je te melden hebt.
In wezen is een mens echt niet zo anders dan een paard ;-o !

Voorbeelden, n.a.v. je vraag:
Als de mond van een specifiek paard niet zó gevoelig dat alleen al de aanwezigheid van een bit pijn veroorzaakt, dan kán dat bit gebruikt worden om heel subtiele signalen mee te geven. Ik bedoel met "signaal" precies dat: een signaal. Net zoals een gesproken commando, een gewichtshulp etc. een signaal kan zijn en niets meer dan dat (dus geen vorm van straf of beloning).

Voor sporen idem. Een signaal met een spoor hoeft niet per definitie pijn te doen. Je kunt een spoor gebruiken om een heel specifiek signaal te geven, op een heel precies plekje op het paardenlijf. Dat gaat, als je dat beheerst, met een spoor gemakkelijker dan wanneer je je hele achterkant van je voet gebruikt.

Voordat je "over me heen valt" dat subtiele signalen ook op een andere manier gegeven kunnen worden, en dat het risico op - al dan niet bewust - misbruik van zo'n hulpmiddel zoals een bit of sporen veel groter is dan bij andere hulpmiddelen, zeg ik graag vast: Ja, daar ben ik het helemaal mee eens!

Bit en sporen en zweep staan ook in MIJN rijtje van hulpmiddelen die ik liever niet zie. Echter, nogmaals:

Als je mensen meteen voor hun kop slaat, dan staan ze niet meer open voor wat je te melden hebt.
In wezen is een mens echt niet zo anders dan een paard ;-o !



Oké.
En als je het loskoppelt van Anky, en denkt aan de "gemiddelde wanna-be dressuurruiter"? Of, misschien "dichter bij jouw huis", de gemiddelde liefhebber van IJslandse paarden, recreatieruiter en/of wedstrijdruiter?

Ik ben zelf ooit zo iemand geweest, in een grijs (zwart?) verleden. Nú vind ik het vreselijk, de dingen die ik toen deed en heel normaal vond.
Maar in de tijd dat zich dat afspeelde, had ik geen idee over de mate van fysieke en mentale pijn die het gemiddelde dressuurpaard ondervindt. Hard slaan met een zweep, dat heb ik nooit gedaan, dat "kon ik niet". Niet zo raar, want de pijn die je veroorzaakt door te slaan is voor mensen zoveel duidelijker dan de mogelijke pijn als gevolg van bijv. een bit.

Met heel veel druk op het bit rijden, terwijl ik met m'n benen "meer actie" probereerde te krijgen in een paard - dat heb ik vaak gedaan. Me realiseren dat de paarden die ik toen reed zelden tot nooit de vrijheid van een wei hadden, zelden interactie met andere paarden, en hoe érg dat is voor een paard? In die tijd realiseerde ik me dat niet. Ik zeg nog regelmatig sorry tegen die paarden, ik vertel ze in mijn gedachten hoezeer ik me schaam voor wat ik hun heb aangedaan. Ook al denk ik niet dat ze me horen (ik weet dat niet zeker).

Was ik toen naief en dom (mbt paardenwelzijn)? Absoluut!

Ik troost mezelf soms een beetje dat de bronnen die toen voor mij toegangelijk waren heel beperkt waren. Internet, dat was er niet. De plaatselijke bibliotheek had wel paardenboeken, maar laat die boeken van toen nou precíes bevestigen wat mijn instructeurs ook zeiden... Als jonger kind, tóen deed ik het intuitief wél goed met pony's/paarden. Zonder boeken en zonder instructeurs; juist intuïtief, vanuit kinderlijke onbevangenheid en oprechtheid. "Kinderlijk" is hier dus positief bedoeld.

Ik bedoel niet te zeggen dat de eindverantwoording voor mijn latere gedrag (als tiener en begin 20-er) ligt bij de instructeurs die ik toen had en/of bij de schrijvers van boeken van toen. De eindverantwoording ligt altijd bij jezelf. Maar de mensen in je omgeving, vooral de mensen tegen wie je opkijkt, hebben natuurlijk wél heel veel invloed op wat jij denkt dat goed is, wat "normaal" is, of wat nu eenmaal "niet anders kan". En gedrag dat beloond wordt, versterkt zich. Als ik met veel druk (P+) reed, dan was het resultaat dat ik veel bewonderende opmerkingen kreeg. "Wow, wat had jij dat paard mooi aan het lopen zeg. Ik wist niet dat-ie dát in zich had!"

Over de kracht van beloningen gesproken, als je Anky van Grunsven bent dan is de ultieme beloning dat je een Gouden Olympische Medaille wint. Hoeveel kracht van beloningen, kan een mens weerstaan?


Ook als reactie op Anja, bericht #194900 :
Ik wil niet alles wat Klaus Hempfling doet of zegt verdedigen. Wat hij zegt tijdens het interview vind ik - over 't geheel bezien - heel boeiend en inspirerend, dát wel.
Dat neemt niet weg dat hij op bepaalde punten dingen zegt waar ik vraagtekens bij heb; dingen waarover ik nog geen uitgesproken mening heb.
Dat stukje in het interview waarin hij vertelt waarom hij bij bepaalde paarden wél een bit gebruikt, dat valt daar onder. Hetzelfde geldt voor Hempfling's ideeën over hoe het toch komt dat veel mensen die zeggen van hun paard te houden, desondanks dat dier sláán. Ik zal z.s.m. die beide stukken van het interview vertalen en hier op het forum plaatsen, zodat KFH hier voor zichzelf kan spreken.

Hoewel, beide stukken, z.s.m....
Isabel, heb jij tijd en energie om dit weekend één van die beide stukken te vertalen? Indien nu even niet - géén probleem. Dan begin ik gewoon met één stuk en zie ik wel hoe ver ik kom, en binnen welk tijdsbestek.

Overigens, ik heb nog geen reactie op mijn email waarin ik heb gevraagd om toestemming om het hele interview in het Nederlands te vertalen.

grt,
Karen

Bron: http://www.dressagedisgrace.com/wp-content/uploads/2009/11/DressageDisgrace-KFH.pdf

Mark: En je zegt duidelijk dat veel van de paarden die je ziet depressief zijn als ze naar jou toekomen. Is dat een gevolg van de algemene manier waarop paarden worden behandeld tegenwoordig? Is het een specifieke trend die je ziet? Is het gerelateerd aan bepaalde (paardensport, kk) disciplines? Hoe komt het dat je tegenwoordig zoveel depressieve paarden ziet?

Klaus Hempfling: Allereerst, het is echt zoiets als… laat ik het een veelvoorkomende (“of “algemene”, kk) ziekte noemen. In het nieuwe boek dat ik aan het schrijven ben, en dat zal begin van ’t nieuwe jaar uitkomen, leg ik deze dingen uit. Het is niet iets dat je zo hier en daar ziet, het is een veelvoorkomende ziekte, een algemene ontwikkeling (of “stroming”, kk) die ik absoluut kan waarnemen. En dit is ook iets dat mijn werk veel, veel moeilijker maakt, omdat ik simpelweg meer tijd nodig heb. In plaats van enkele minuten, heb ik misschien een half uur nodig, of een uur, of een dag, wat voor mijn werk en mijn ervaring veel, heel veel tijd is. En bovendien moet ik telkens opnieuw starten, en opnieuw, en opnieuw. Normaal gesproken repareer ik het paard, en het paard is waar het is. En ik kan dan starten waar ik de vorige les was gebleven. Maar met dit soort ziektes, moet ik opnieuw beginnen, en weer opnieuw, en weer opnieuw. En misschien na 2 of 3 weken, zoals met Harmon, dan kan ik naar buiten gaan en kun je zien dat die jongen weer speelt, de jongen IS er weer.

En ook is de manier waarop ik met paarden werk anders. Wat je kunt zien op de video over Harmon, misschien dat een deel van de luisteraars al de tijd en interesse hebben gehad om deze video te bekijken, maar zij kunnen zien dat zelfs met een hengst, die als gevolg hiervan heel dominant is, omdat áls ze een uitweg zien, wow, dan zullen ze vechten en dan zijn ze werkelijk heel gevaarlijk. Omdat ze al dood zijn. Ze hebben niets meer te verliezen. Niets meer te verliezen, voor hen.

Dus, hier is het mijn taak (of “werk”, kk) om te zeggen: Ik accepteer het dat je wild bent. Ik accepteer het zelfs dat je een tijdje zult vechten. Ik accepteer heel veel en ik geef je de vrijheid (of “ruimte”, kk), maar allereerst wil ik dat je speelt. Dus ik geef je 7 meter touw aan de linkerkant, en je kunt naar de linkerkant springen, en naar de rechterkant. Ik zal bijna geen controle uitoefenen. En ik verwacht je vertrouwen pas over 10 dagen misschien, zodat je dan niet met mij het veld zal omploegen en dat je respect zult hebben voor mijn manier.

Maar, een ziel teruggeven is het allerbelangrijkste. Ja, het is een algemeen, veel voorkomend verschijnsel en het heeft iets te maken met wetenschap. Omdat als ik iets verkoop als ‘natuurlijk’, zoals dat gebeurt, jammer genoeg vele malen in natural horsemanship – maar ik wil niet iemand de schuld geven – je kunt er welk naamkaartje dan ook aan hangen, maar zover als ik weet wordt het natural horsemanship genoemd. En het is niet altijd zo, maar ze zullen een hoop dingen vinden en dan zeggen: tsja, wat ik doe is natuurlijk. Ja. Maar je zet jezelf wel in de positie van de jager. Dus je bent aan het jagen. En de wetenschap steunt dit, omdat ze precies aan je uitleggen hoe, bijvoorbeeld, een jachtdier jaagt op een antilope. En na een tijdje zal de antilope opgeven en de antilope zegt tegen de leeuw: Dood me nu, want ik zit boordevol adrenaline. Ik ben al dood en het is in orde, je kan me doden. Er is (dan) geen pijn. En de leeuw doodt de antilope.

Dus, als je dit kan doen, dan is dat omdat een paard een vluchtdier is. Ik kan min of meer hetzelfde doen. Maar in plaats van het paard te doden doe ik dan wat ik maar wil met het paard, na een minuut of 20. Ik kan er een zadel op doen. En het paard is een machine. Het paard is dood en klaar om te sterven. Dus, met die wetenschappelijk meer en meer uitgebreide kennis die we hebben, kan ik leiden naar dit soort van natuurlijke dingen. Ik kan het als “natuurlijk” verkopen! En dat is dan waar! Maar in de realiteit, ben ik (dan) in de positie die de dood komt brengen.
___

Vraag van mij (kk):
Als je vindt dat Hempfling inhoudelijk waardevolle dingen zegt, wil je dan de desbetreffende forumberichten opwaarderen? Het gevolg van opgewaardeerde berichten is namelijk dat (veel) meer bezoekers van deze site de betreffende berichten zullen vinden en (dus) lezen.

Gerelateerde video's:
http://www.youtube.com/watch?v=mMBncWJcksk (Agressive Stallion Tamed, KFH)
http://www.youtube.com/watch?v=0-TLrFq9gXg& (Hempfling - Breeding Stallion Harmón healed - Authentic Horsemanship)

Het nieuwe boek waaraan KFH refereert zal in het voorjaar verschijnen, ook in het Nederlands, zie http://www.hempfling.com/
___
grt,
Karen

Ik doe echt mijn best, maar ik kan hier werkelijk helemaal niks mee. Ik begrijp de man niet, ik begrijp zijn teksten niet, zelfs de bijzonderheid van de filmpjes zie ik niet.
Ik zie bv een spelend paard aan een touw en moet de tekst geloven dat dit eerst een aggressief dominant heerschap was.
Vraagtekens.

Christel Provaas schreef op zondag 7 maart 2010, 13:43:


pffffffffffffffffft,
lijkt alsof ie de join-up van Robbie Monterds aan 't heruitvinden is.....
Ooo waauwwww
Oooo jéééééééé

Christel Provaas schreef op zondag 7 maart 2010, 13:43:


K zie zelfs geen agressie alleen opgekropte stalfrustratie van 2 zéér mooie paarden
Therapie noemen ze dat dan .On top off the bill begint em nog zelf te zingen ook nog

Christel Provaas schreef op zondag 7 maart 2010, 13:43:


Hoi Christel,

Dat vind ik jammer, maar niet erger dan dat (gewoon: jammer).
Ik bedoel, als ik diep onder de indruk ben van bijv. een stuk muziek en de bijbehorende songtekst, en jij (of wie anders dan ook) hoort daar niet in wat ik hoor, nu ja - jammer.
Jammer omdat het nu eenmaal leuk is als iemand een bepaalde passie of een overtuiging met je deelt. Dan voel je je herkend en dat voelt prettig (zo werkt dat bij mij, althans).
Maar als blijkt dat we een bepaalde passie niet delen, oké. Ieder heeft zijn eigen interpretatie van dingen (muziek, een geloof/overtuiging, kunst, ...) en dat is goed. 't Zou m.i. een saaie wereld zijn als iedereen altijd hetzelfde zou vinden.

grt,
Karen

Peter Donck schreef op zondag 7 maart 2010, 15:01:


De join-up á la Monty Roberts is nu juist één van de dingen die volgens KFH, zoals ik hem begrijp, weliswaar gebaseerd is op "de natuur", maar gemakkelijk de spirit van een paard kan doden (of beschadigen).
Een belangrijk verschil is, ondermeer, of je op agressie/frustratie/angst van het paard reageert met acceptatie daarvan (negeren), of dat je reageert met P+ / positieve straf (paard opdrijven/wegdrijven). Alleen al dát verschil maakt m.i. door de ogen van het paard bezien een wéreld van verschil.

grt,
Karen