e m kraak schreef op vrijdag 7 december 2012, 0:11:


Een goed voorbeeld is mijn Rubio die met drukplekken vanuit Argentinië gekomen is en daar nog steeds veel pijn van schijnt te hebben. Schíjnt. Ik merk zelf niks aan hem, hij werkt gewoon door, is trouw, vriendelijk, verder zeer soepel, werklustig, doet zijn ding. Maar zowel infrarood opnames alsook de osteopate gisteren hebben het bevestigd dat zijn rug als een plank is en ook bevestigd hoe soepel hij beweegt ondanks dit. Sommige paarden zijn blijkbaar goed in staat de pijn dusdanig te blokken dat ze gewoon door kunnen gaan. Het wordt een gewoonte he. Net zoals rugpijn bij mensen. Je draagt het met je mee en het hoort er nou eenmaal bij.

Bij paarden kun je het natuurlijk oplossen door een goed zadel plus pad, gymnastiseren, niet te overvragen en spieren sterker te maken. En in feite bij mensen ook.

Je kunt niet in die kop kijken, Egon. Maar je kunt wel door communicatie/voelen/plaatjes maken en je instellen op zo'n dier erachter komen hoe erg het is. Bij Rubio kwam door de behandeling ook een heleboel oud zeer naar buiten. Eigenlijk is dat heel indrukwekkend om mee te maken, zo'n dier dat jou vertrouwen geeft (en jij hem) zodat-ie het kan laten stromen.

BD met haar rug- en bekken probleem 'vertelde' mij eens dat zij dat helemaal zo'n beperking niet vond. Hard rennen met me op het bospad met me, dát was wat ze wilde.... Maar ik ben nooit meer op haar gestapt.

Sandra van Bommel schreef op donderdag 6 december 2012, 14:08:


Sterkte Sandra, veel respect voor jou...!

Jacqueline v d Berg schreef op donderdag 6 december 2012, 22:39:


Bedankt voor de link. Ik zal mij er eens in verdiepen.

Merel Stoffers schreef op vrijdag 7 december 2012, 0:42:


Dat hoeft niet Met Hälga kreeg ik gewoon het paard wat ik steeds wilde hebben. Ik heb een jaar lang veel plezier gehad met dat paard, ondanks dat het vanaf het begin snel struikelde en wat vocht op de longen had.
Ik reed immers vrijwel alleen in stap en had daar voldoende aan
We hebben wat gezamelijke ritjes gemaakt(met mijn man dus, eindelijk), ik ben met haar eindelijk weer alleen het bos ingegaan, heb er veel meer gewandeld, met haar ooit een andere paarden als handpaard meegenomen (billy en silja) , haar gebruikt als vervoermiddel naar de molen 1 km verderop, ze is pennypony geweest voor kindjes die op bezoek waren en liet zich lekker het gefriemel aanleunen, ze heeft kindjes op haar rug meegenomen bij wandelingetjes en ik heb veel leeg met haar gemend.
Ik dacht eerst dat ze zo vaak struikelde omdat ze met een zeer slecht zadel was gereden en scheef was, maar helaas... toen ik begreep dat het artrose was, heb ik een streng bewegings (onbelast stappen, rechttoe recht aan, afstanden) regime ingevoerd in de hoop het te kunnen stoppen, maar weer helaas...
Rijden had ik toen al opgegeven, nadat we in stap twee keer bijna op onze snuffert gingen.

Dat neemt echter niet weg dat ze mij heeft gegeven wat ik al zolang zocht. En achteraf denk ik dan... ondanks de pijn die ze toen al moet hebben gehad, Nooit... helemaal nooit... heeft ze mij ook maar het minste risico laten lopen. De honden rennen om haar benen heen, zonder dat ze er iets om geeft en de kat gebruikt haar als opstapje om de nok van de schuilstal te gebruiken. Een liever paard moet je nog zieken.
Silja was hetzelfde. Ook zij bleek allang een probleem te hebben. Ik zag het toen ze iets door haar achterhand zakte toen mijn man opstapte en wat onrustig onder het zadel werd. Mijn man is een totaal onervaren ruiter, maar vertrouwde blindelings op haar, zelfs als ze bang werd. Omdat hij wist dat ze hem nooit met opzet tegen de vlakte zou kegelen, noch ertussenuit ging.

Silja bleek niet meer geschikt om te rijden en vrijwel meteen daarna Hälga ook niet. Wat mij betreft is het goed zo. Het hoeft voor mij ook niet meer.
Mijn man was nog niet helemaal zo ver, maar in de praktijk had hij nooit tijd en ik betwijfel of dat drastisch zou veranderen in de toekomst.

Maar ik hem met Hälga mijn droom waar gemaakt. Wat moet ik dan nog meer?
Bravere paarden en een rustigere kudde zoals ze hier staan, zul je zo gemakkelijk niet vinden.
Mijn drang om te rijden is stukken minder. Maar ik geniet nog gewoon van het uitzicht. :)

Om even door te gaan op de pijndiscussie... ik vind het heel moeilijk.
paarden laten als prooidieren idd niets zien
Begrijpelijk, wordt gezegd.. want in het wild lopen ze risico's. Roofdieren pikken er feilloos het dier met de gebreken uit,
Maar je kunt je afvragen of mensen werkelijk anders zijn? De meeste mensen laten hun paard toch ook dood maken als ze zien dat het pijn heeft?
De een wat sneller dan de ander.

Daar zijn ook eindeloze discussies over. Is het humaner om dood te maken of moet je een dier zo lang mogelijk laten rondlopen. Vind ik ook een moeilijke.
Pien noemt het al... paarden gaan gewoon door.
Heb ik hier ook gezien, want de twee dames hebben allang problemen. Ze hebben er nog lang mee doorgesjokt.

Wat ik wel merk, is dat een paard meer gestresst raakt, als het meer pijn kreeg. Mijn de warmbloeddraver van destijds was dat overduidelijk. Ze durfde op den duur nauwelijks meer te drinken, blijkbaar bang dat er een krokodil uit de waterbak kwam. Als iemand over straat liep, werd ze doodsbang.
Maar ook met silja merk ik het. Ze is altijd vrij cool geweest, maar de laatste jaren zag je duidelijk dat ze gestresster werd. Toen ik weken geleden met de twee dames een wandeling maakte en een vrachtwagen tegen kwam, kreeg ze bijna een hartaanval. Ze zakte letterlijk van angst trillend door haar knieen. Toch echt niets voor haar.
Maar ik zag het bij de laatste wandeling ook met Hälga; een paar fikse schrikreacties terwijl ze normaal de stabiliteit zelf is.
Bovendien zag ik dat de stress bij een achterblijver steeds erger werd, terwijl je het tegengestelde zou moeten verwachten als je vrijwel dagelijks eentje uit de wei plukt
(en dat ondanks de altijd in de wei aanwezige shetters)

Met sil hink ik ook op twee benen, Ze heeft die spierschade, die voor beenwoekering heeft gezorgd in het kniegewricht.Een verkeerde beweging kan einde verhaal betekenen. Loop ik dan niet meer risico met pijnstillers? of moet ik dat risico nemen omdat ze wellicht nu pijn heeft?
Ik vind het zo verdomd lastig. Je wilt het beste voor hun doen, maar het is moeilijk te zeggen wat dat nu is.
Die het weet, mag het zeggen.

Hoi Sandra, als ze zich happier gedragen met pijnstilling, dan zou ik ze dat zeker geven. Als je geen verschil merkt, zou ik het niet geven.
Een van mijn paarden heeft al jaren ( 5jaar) een probleem met een achterbeen, en kan hierdoor niet goed opstaan. Het gaat het laatste jaar toch een stuk beter met opstaan.Wat voor mij ook zegt dat er altijd hoop op verbetering is. Ik heb een paar jaar geleden echt gedacht dat het niet meer lang zou duren en zij helemaal niet meer zou kunnen opstaan. Ik moest haar ook regelmatig "helpen" om overeind te komen. Ik gaf haar wel eens metacam maar ik kon geen verschil merken. Alleen als ze wel eens kreupel liep, dan merkte ik wel verschil.
Persoonlijk zou ik een paard pas laten inslapen als na verschillende pogingen het dier niet meer wil of kan opstaan, en niet meer kan of wil eten.
Dat je paarden niet meer zo reageren als vroeger lijkt mij niet zo erg. Misschien is dat voor jou een beetje wennen, maar het wil toch niet zeggen dat hun kwaliteit van leven nu zo slecht is.
Wel heel vervelend voor je dat je zoveel zorgen hebt, maar volgens mij doe je het prima zo.

Groetjes Jean

Het is inderdaad erg moeilijk, Sandra.

Indy werd ook angstiger naarmate ze achteruit ging en de ataxie erger werd. Ze stond eerst altijd graag urenlang op het weiland naast ons huis, later bleef ze het liefst thuis, of ze wilde na een kwartier al weer naar huis, helemaal in paniek.

Ik heb het steeds van Indy af laten hangen wat we gingen doen. Even op de oprit staan en om zich heen kijken, wandelen of zelfs rijden als ze een goede dag had en beslist wilde. Indy kon goed aangeven wat de bedoeling was. Rijden ging ik dan op een weggetje waar bijna niemand kwam en het draaide dan steeds uit op vreselijk gestuntel in draf, waarbij ik mijn hart vasthield of ze wel op de been zou blijven. Indy moest en zou draven en genoot met gespitste oren van elke meter. Als ik merkte dat ze haar voeten niet meer kon sorteren, stapte ik er af en dan slenterden we naar huis, terwijl we samen een appel aten. Indy was dan dagenlang zeer tevreden.

Ik heb menigmaal met mijn dierenarts erover gesproken, of het wel verantwoord was met haar te rijden en te draven. Ik kreeg vaak stekelige opmerkingen van mensen als ik met haar wandelde en ze slecht liep. Volgens mijn dierenarts moest ik de keus aan haar laten, maar er wel voor zorgen dat ze niet te lang doorging, Indy goed stevig aanvoelde en ze zelf aangaf dat ze beslist wilde.

Uit Indy sprak ondanks alles nog zoveel levenslust, hoe kun je dat afnemen? Omdat anderen het zielig vinden?

Je doet het zo prima, Sandra.
Jouw paarden hebben geluk dat ze bij jou terechtgekomen zijn.

Monique

Sandra van Bommel schreef :


Maar je merkt het toch als je paard echt pijn heeft? Dan kun je toch ook alleen op díe momenten pijnstilling geven?
Niet elk paard met bijvoorbeeld artrose heeft per definitie pijn. Wij hebben er hier een paar die dat hebben (oudere paarden) en die hebben daar echt niet elke dag last van. Bij momenten. Een ervan rijd je er zelfs 'doorheen' door haar correct te laten bewegen.

De voorpoten van onze 9 jarige witte herder beginnen helemaal dik, knokig en scheef te staan door artrose maar zij heeft er geen last van want dan zouden we dat wel merken. Ze kan er nog goed mee uit de Landrover springen (erin komt ze niet meer). Ik peins er niet over om deze dieren allemaal op pijnstilling te zetten. Ik doe dat zelf ook niet als ik ergens pijn heb, jij wel? Tenzij het natuurlijk onverdraaglijk of acuut zou zijn. Het zijn wij mensen die er vanalles aan willen doen want het 'hoort niet' dat je gekoesterde dier pijn moet hebben. Terwijl je zelf bijvoorbeeld scheef en krom loopt maar dat maakt dan niet uit. Dieren passen zich meestal prima aan, 'ondergaan' en zijn in het nu.

Meer gestressed dat zie ik echt niet aan hen. Ze gaan nog net zo graag mee op wandelritten en hebben een godvergetens supermooi leven. Lekker fretuh en schijtuh zonder er ook maar íéts voor te hoeven doen. Hooi wordt aangevoerd, de weide gaat open, mest wordt geruimd, vrienden en familieleden om hen heen, wat willen ze nog meer? Ja nou, Puck doet wel eens een beetje druk als BD weg is, dan doet ze maar druk, heeft ze gelijk d'r beweging. Ik kan daar allemaal niet zo mee zitten maar houd haar natuurlijk wel in de gaten of het niet té erg wordt.

En op een dag ja, dan houdt het op als de levenskwaliteit in het geding komt. Dát is voor ons altijd al een graadmeter geweest. En dan is de beslissing nemen wat Jack en mij betreft ook helemaal niet meer moeilijk. Ik weet heel zeker dat ik geen chronische pijnstilling zou gaan geven, dan zouden we toch al heel erg richting einde gaan. Dit jaar twee van onze eigen paarden laten inslapen (Stef en Bombita) en de pony van mijn vriendin. Zo'n beslissing nemen is nooit gemakkelijk maar de opluchting daarna des te groter. Levenskwaliteit!

Lenneke keijzer schreef op donderdag 6 december 2012, 18:48:

Ja, zeker weten. Voor als ze zich zelf niet meer warm kunnen houden. Van alles wat, maar niet voor elk paard een setje van alles. We hebben 2 regendekens, 2 fleece dekens en 1 hele dikke gevoerde. Onze schimmel had bijvoorbeeld een keer een hevige darmontsteking. Hij kon zowat niks eten, zeker niet genoeg om zich warm te houden... dus moet je een deken opleggen. (Het was in de winter toen).

Ja, Je weet maar nooit. Alleen voor billy had ik er geen, dus die moest ik halsoverkop kopen toen hij in het najaar heel erg ziek werd. Ik gebruik ze verder nooit, maar het is prettig als ze klaar liggen indien nodig.(zijn trouwens gewoon oude dekens)

Allemaal opnieuw bedankt voor jullie gedachten. Het is fijn om verschillende meningen en ervaringen te horen. Helpt mij met het nemen van de beslissing.

Pien, je zegt wel iets waars. Ik ben voor mij zelf bijna paranoide met geneesmiddelen. Ik moet al echt stikken van de pijn, wil ik een paracetamolletje nemen. Als meer nodig is, denk ik dat ik dood ga,.
Stom is dat dan he... dat je bij dieren denk dat je dat beter wel kunt doen.

Ik heb het bij onze hond een tijdje gedaan. maar toen ik niets in huis had en hij niets kreeg, merkte ik geen verschil (was rheumocam) Ben er ook meteen mee gestopt. Zet natuurlijk ook aan het denken.

Misschien wil ik het heel krampachtig allemaal te goed doen. Hoewel... momenteel hälga uit de wei halen, doe ik toch evengoed niet zo graag. Sil gaat echt over de rooie en met sneeuw en ijs is dat echt link. Ze kan dus door de scherpe woekeringen in het gewricht daadwerkelijk zomaar een pees doorsnijden.
Bovendien staat hälga er niet meer om te springen en is rijden geen optie,ook niet in stap. Ze struikelt teveel en valt dan op haar knieen.(in de wei, als ze gewoon op haar gemak kan rondkuieren, heeft ze dat niet. Je ziet dat ze dan gewoon veel voorzichtiger loopt)

Hoe dan ook... ze hebben een redelijk luizenleven ja, dat wel. Moet kunnen.

Heb een paar gedachten waar ik jullie mening dan ook wel over wil horen...

Is tijdelijke pijnstilling om te kijken of dat verschil voor hen uitmaakt een goed plan of zinloos?
Is het een beter idee om gewoon niets te geven, alleen wellicht paracetamol op het moment dat het nodig is?

En dan nog een moeilijke.... Als een van de dames uit de wei gaat, gaat de ander over de rooie. Ze zijn enorm hecht, die twee. Ze hebben beide serieuze problemen, die niet goed komen.
Nu heb ik in het begin gezegd dat als eentje zo slecht wordt dat ze dood moet, ze wellicht beter beiden dood kunnen zijn, omdat ze elkaar niet kunnen missen en weinig vooruitzicht hebben. Het leek mij wreed om eentje gestressd achter te laten voor de beperkte tijd die nog rest (hälga is bv het eerste paard na toon waar sil echt mee overweg kan en hälga schiet enorm in de stress als Silja de wei uit gaat)'
Het klinkt eigenlijk logisch, maar... dan denk ik... stel, sil gaat morgen onderuit en staat op drie benen, We kunnen dan niets meer voor haar doen. Is het dan werkelijk beter om ze allebei te laten gaan?

Sandra...... stop met piekeren.
Geniet van datgene wat ze nog kunnen.

Ik weet het, het is ontzettend moeilijk, je haalt je van alles in het hoofd, je wilt het goed doen.

Zoals jij met je paarden begaan bent, zul je de goede beslissing nemen als het zover is.
Misschien is de goede beslissing dat je beide moet laten gaan, misschien ook niet.
Dat zie je dan pas.

Monique

Sandra van Bommel schreef op vrijdag 7 december 2012, 8:04:



deze vraag hoef je niet te stellen want er is geen antwoord op. Het is zoals het is. Geef je pijnstillers en zie je dat Sil zich prettiger voelt, dan is dat OK en wat er in de toekomst gebeurt gebeurt gewoon.


Op 2 benen hinken, dit probleem doet zich voor door het functioneren van je eigen hersenen. Er is een klein stukje hersen dat dit fenomeen veroorzaakt. Je kan wel leren dit wat meer tot zwijgen te brengen. Een simpele aanwijzing: neem een besluit en denk er niet meer aan. Je kan je besluit herzien wanneer je wilt maar tussen 2 besluiten hoef je er niet over na te denken.

Het verhaal over Sil illustreert aardig in welke val wij kunnen trappen. Gebeurt er iets wat wij akelig of vervelend vinden dan zeggen we vaak: oh, had ik maar dit of dat gedaan dan was dit misschien niet gebeurd. De realiteit zegt echter dat het wel is gebeurd, accepteer de realiteit, verwerk de gebeurtenissen zoals ze zijn en ga verder met het leven.

Op het moment dat je (of iemand anders) sterft is het niet belangrijk of het komt door het WEL of NIET innemen van medicijnen.