Christel Provaas schreef op woensdag 19 mei 2010, 13:23:


Wat ik begrepen (gelezen) heb is dat de schimmel die die zwarte vlekken veroorzaakt al aanwezig vanaf het eerste jonge blad, bij bomen die besmet zijn. Het is dan nog moeilijk om die schimmel te zien!
In de loop van het seizoen wordt het blad steeds meer aangetast door die schimmel en groeit de schimmelkolonie steeds verder. Dán pas zie je zwarte vlekken, steeds groter wordend, tot het blad eraf valt.

Ik zal nog een foto maken hoe die schimmel er in het voorjaar uitziet; helaas heb ik hier op het erf voorbeelden genoeg .

De schimmel overwintert in het afgevallen blad, als dat in een dikke laag blijft liggen. In het voorjaar worden sporen van de schimmel omhoog gevoerd, de lucht in, door wind en opstijgende warme lucht. Op die manier vindt een deel van die sporen opnieuw z'n gastheer (esdoornblad).

!!___
Van een besmette boom zijn die schimmels op de bladeren voor paarden en andere dieren ziekmakend, al vanaf een esdoornboompje in de maat zaailing (net ontkiemd) en ook op jong blad aan een volwassen boom. Die schimmels zijn dan nog moeilijk te zien, maar kan er wel degelijk op zitten.
___!!

De AM gevallen in het voorjaar worden verklaard, doordat paarden blad eten van de uitlopende esdoornbomen als ze daar bij kunnen, of zaailingen eten die soms met honderden in de wei kunnen ontkiemen, na een regenbui.

Esdoorntwijgen breken gemakkelijk af; na een storm kunnen er in de weide een hoop afgewaaide (groene) bladeren en twijgen met blad er aan liggen. De meeste paarden vinden esdoorn lekker . Grotere bladeren, maar ook de zaailingen.

Maar ook paarden die esdoorn niet zo heel lekker vinden, zullen geneigd zijn de zaailingen of groter blad toch te eten, als ze in een kortafgegraasde wei lopen. Of in een paddock, waar afgewaaid blad in terecht komt, of waar na regen zaailingen ontkiemen.

Rond ons erf staan momenteel duizenden zaailingen (niet overdreven). Nu we een weersomslag hebben na droog en warmer weer, zullen veruit de meeste van die zaailingen doodgaan omdat de grond waar ze op staan zal uitdrogen. Droger dan een esdoorn zaailing kan hebben, met z'n dan nog korte wortelsstelsel.
Op plekken met zaailingen waar het vochtig is en blijft (hoekjes met humus/bladafval; naast waterbakken waar dagelijks water gemorst wordt en dergelijke), daar worden die kleintjes dan groot. Zo plant de Esdoorn zich voort.

Op een VS-site las ik dat de schattingen uiteenlopen, hoeveel met die schimmel besmet blad dan dodelijke gevolgen heeft voor een paard. Eén tot drie pond, las ik. Het zal ook liggen aan de weerstand van het paard en zeker ook aan zijn lichaamsgewicht/grootte (gif wordt gerelateerd aan xx gram per kilo lichaamsgewicht = fataal). En het zal er ook van afhangen hoeveel van die schimmel er op een blad zit (?)

Als een paard besmet esdoornblad eet maar niet in zó'n grote hoeveelheid dat hij vrijwel direct heel ziek wordt, dan kan de incubatietijd langer zijn en kunnen de gevolgen milder zijn. Ik vermoed dat dat bij Fálki aan de hand was; besmet esdoornblad gegeten maar niet zó veel dat het verschijnsel AM optreedt.

Bij verdenking van een "milde" vergiftiging:
* natuurlijk eerst voorkomen dat het paard kan doorgaan met esdoorn eten
* de weerstand ondersteunen door tijdelijk een supplement te geven met heel veel Vitamines en Mineralen. Gifstoffen in het lichaam kunnen worden geneutraliseerd door ze te binden aan specifieke mineralen; Vitamines spelen een rol bij het aansturen van dit proces. Bijvoorbeeld ziewier en/of brandnetel; knoflook (overdosering is gevaarlijk!), foenegriek, tarwegrassap (te koop bij natuurwinkels e.d.), .
* ruim voldoende hoogwaardig voer geven (paard heeft extra eiwitten nodig in dat detox proces)
* actieve kool (norit) geven
* beweging geven om de bloedsomloop te stimuleren, maar stress/grote belasting vermijden.
* indien nodig en vanzelfsprekend in overleg met DA, een ontstekingsremmer (cortison) geven. Antibiotica helpt niet bij deze vergiftiging en is dan alleen maar een aanslag op de weerstand.

Ik ben er niet zeker van dat alle bovenstaande info voor 100% klopt; het is de info die ik momenteel naar mijn beste weten kan geven.

Karen

Ik heb een esdoorn op één van mijn weides die elk jaar zo'n schimmelinfectie heeft.
Net als op die wikipedia-foto.
Nog nooit problemen mee gehad.
Ik moet toch ook geen boom gaan vermoorden omwille van een vermoeden?

Poeh Karen, dat is nogal wat informatie.
Bedankt daarvoor.

Voor mij niet zo moeilijk voor te stellen overigens... want op onze boerderij in NL hadden wij zeker esdoorns. Van die roodbladige, maar ook die gewone, wat groter en groen blad. Ik weet wel zeker dat daar zwarte vlekken in hebben gezeten, maar dacht altijd dat dit in het najaar normaal was!
Ik zal de nieuwe eigenaresse van onze boerderij toch even waarschuwen want ook zij heeft paarden.
1 door ons aangeplante groep esdoorns staat (wat... hangt zelfs over!) naast 'n weiland.
Beter safe dan sorry... een waarschuwing lijkt me wel op z'n plaats.

Als die schimmel idd. dé oorzaak van AM is.... zal het hier dus niet voorkomen.
Althans: niet in de Alentejo/Algarve, tenzij mensen die dingen aangeplant hebben en bewateren. Anders zal ie niet overleven.
Volgens mij komt Esdoorn in deze streken niet voor... wél aangeplant in parkjes.
Nou.. dat wordt dan extra opletten voor paardeneigenaren die esdoorn hebben staan.
Wil

Hoefijzers..... het einde!!!

Ans Jondral schreef op woensdag 19 mei 2010, 20:26:


Niet om een vermoeden... maar als blijkt dat de onderzoekers in deze gelijk hebben... zou je het risico lopen?
Ik niet! En ik zal eerder bomen aanplanten, dan vermoorden hoor...

Hoefijzers..... het einde!!!

Ans Jondral schreef op woensdag 19 mei 2010, 20:26:


Tja, moeilijke vraag vind ik. Sommige paarden vinden esdoorn heerlijk, andere paarden eten het alleen als er niks anders is.
Sommige weilanden hebben het soort bodem waarop in het voorjaar honderden zaailingen ontkiemen, andere weilanden zijn daarvoor te droog (zandgrond) of hebben een heel dichte grasmat waardoor het esdoornzaad weinig kans krijgt om - letterlijk - een poot aan de grond te krijgen.

In de herfst; sommige paarden zullen wellicht veel van het afgewaaide blad eten, andere niet. Of misschien is na een herfststorm en regen tijdelijk het gras besmet met die esdoorn-schimmel, ik zou het niet durven zeggen.

Ik kreeg vanavond via via een email adres van iemand van het AM onderzoeksteam van de Universiteit in Utrecht. Ik zal haar een aantal gerichte vragen mailen en als ik antwoord krijg, zal ik die informatie natuurlijk ook hier plaatsen.

Wat mij nog opvalt, de risicofactoren die genoemd zijn door het team die kwam tot de conclusie "waarschijnlijk een Clostridium bacterie", dat zijn óók risicofactoren als het gaat om paarden die mogelijk esdoornblad of -zaailingen eten. Alles klopt, van weersomstandigheden tot kort begraasde weides, etc.

Karen

Karen Koomans schreef op woensdag 19 mei 2010, 0:14:


Mogelijke boosdoener, het zal wel. Alles is mogelijk, maar ik vind het nog steeds een onwaarschijnlijke optie omdat niet alleen de esdoorn maar ook die schimmel altijd (over de laatste eeuw) al algemeen zijn geweest. Dus geen "plotselinge" global warming e.d. excusen. Ook AM is niet nieuw, maar waarom dan ineens zo opvallende toename van die paardenziekte?
Als er niet snel een veel degelijker onderbouwing komt vind ik het voorbarige bombarie om niets.

Misschien is er geen grote toename van de ziekte. Misschien was het altijd al zo en is alleen de tam-tam een betere geworden, namelijk internet en/of is het aantal onverklaarbare ziekten met dodelijke afloop afgenomen.

Moniek

Moniek schreef op donderdag 20 mei 2010, 15:23:


Als het "altijd" al zo was zou ik dat denk ik wrsch. geweten hebben, hetzij vanuit het ijscostamboek dat "altijd" al aan natuurbegrazing doet, hetzij vanuit de prof. natuurbegrazingen.


Als iets toeneemt, en je verbind daar een correlatie aan (schimmel op o.a. esdoorn), dan verwacht ik oorzakelijk ook een soort van verandering. Als dat niet zo is wekt dat argwaan t.o.v. de geldigheid van de gevonden correlatie.

e m kraak schreef op donderdag 20 mei 2010, 14:50:


doet me nog altijd denken aan die koedoesterfte in zuidafrikaanse reservaten,
ruimbemeten naar .be en .nl-normen, maar wél te klein om natuurlijk te zijn
de koedoes bleken te sterven aan het eten van acaciabladeren, eigenlijk hun basisvoedsel
na verder onderzoek bleken de acacias bij over-beknabbeling een stof af te geven
die via de lucht werd verspreid naar andere acacias in de nabije omgeving,
deze werden daartoe getriggerd om bepaalde stoffen in hun bladeren aan te maken die giftig bleken voor de koedoes
onder normale omstandigheden gingen de koedoes verder trekken tot waar de acaciabladeren wél weer lekker waren
maar gezien ook gans afrika nu zowat afgerasterd is, kregen ze dat niet meer voor elkaar,
bleven verder van de vieze acaciabladeren eten en gingen eraan kapot

als tot nu toe de reguliere paardenhouderij haar paarden niet het ganse jaar op dezelfde weide liet, kon deze rekupereren,
maar met het groeiend aantal mensen met het waanidee paard-moet-jaarrond-op-de-scharrelgraszegel ligt dat nu wel anders, en moeten we die "onverklaarbare schimmel-sla-dood-sterfte" in zo'n richting gaan zoeken...

Peter Donck schreef op donderdag 20 mei 2010, 17:15:


Ja, in die richting denk ik ook.
Er wordt ook steeds meer bekend over IR en HB, met als gevolg dat steeds meer paarden die daarvoor gevoelig zijn op kaalgegraasde stukjes gras worden gehouden, of op zand. Zulke paarden zullen eerder geneigd zijn om bijv. alle 300 Esdoorn kiemplantjes die daar opkomen op te eten, of al het blad dat daar in de herfst terechtkomt, dan een paard dat in een weide loopt waar veel lekkers te eten is.

En klimaat: het wordt toch iets warmer en iets vochtiger in West Europa, gemiddeld? Dé ideale omstandigheden voor deze schimmel.

Karen

Pffff, ik kan geen ésdoorn meer zien! Heb de afgelopen week letterlijk honderden - misschien wel duizenden - esdoorn zaailingen uitgetrokken, afgemaaid, en in containers gegooid. En na een dag of nacht met windkracht 4 of meer - we zitten hier op de vlakte - talloze volwassen esdoorn bladeren die waren afgewaaid uit de weides gehaald. Soms 2 of 3x per dag. Ongeveer de helft van het blad hier heeft de beruchte schimmel .

Sommige van onze grote, oude esdoorns zien er niet heel florissant uit, is me opgevallen nu ik er eens goed naar gekeken heb. Maar dat hoeft niet van die schimmel te komen. Het is hier nog steeds kurkdroog, al 2 of 3 maanden nauwelijks regen. Dat zou ook een oorzaak kunnen zijn.

Momenteel kan ik dus geen esdoorn meer zien.... en toch kan ik het echt niet over mijn hart verkrijgen om die grote oude bomen allemaal neer te halen. Een stuk of 10 - 12 van die grote esdoorn reuzen staan er op en langs ons erf. En in andere weken dan de afgelopen week, vind ik ze práchtig! Ach, ik heb ook geen hekel aan esdoorns natuurlijk, maar aan die klere-schimmel en aan de berg werk die ik nu moet verzetten om ervoor te zorgen dat er niet nóg een beest hier ziek wordt daarvan.

Ik zoek naar mogelijkheden om die schimmel te bestrijden. Maar wat ik tot nu toe gelezen heb, is het enige dat je kunt doen om die schimmel in te perken, AL het herfstblad wegharken. Want die schimmel overleeft de winter in een liefst dikke laag afgevallen blad. Wordt het lente, dan laat de schimmel zijn sporen los. Die miniscule sporen gaan dan met de wind en de opstijgende warme lucht op zoek naar vers jong esdoornblad.

En heb je al het blad weggeharkt, dan heb je in het voorjaar een extra voordeel omdat de zaailingen bijvoorkeur kiemen op een lekker vochtige, humusrijke plek. Zoals in een laag afgevallen blad....

Tsja. Ik héb wel een bladhark.... . Die is al jaren oud, maar ehm, nog zo goed als nieuw!

Karen

Hennie van Oosten schreef op woensdag 12 mei 2010, 21:53:


Dit artikel is kennelijk aangepast? Want nu gaat het juist wel over het gevaar van Esdoorns.

Hoe gaat het met je, Hennie? Ik zou me kunnen voorstellen dat nu pas echt bij je is doorgedrongen dat je geweldige paard nu niet meer leeft .

Karen

Karen Koomans schreef op donderdag 27 mei 2010, 4:48:


Ach nee, , ik denk nu dat ik wat jij schreef verkeerd interpreteerde.

Ik dacht dat "dus niet in paddock /landjes met esdoorn eromheen" op de inhoud van het artikel sloeg; dat het artikel niet uitwees dat paarden in paddock /landjes met esdoorn eromheen, extra gevaar zouden lopen.
Maar nu denk ik dat jij/dat artikel dat aanbeveelt aan paardeneigenaren, je paarden niet laten lopen in in paddock /landjes met esdoorn eromheen....