Is het voor mensen altijd zoveel anders?
Ik heb helaas noodgedwongen de laatste maanden veelvuldig de stroke-afdeling bezocht van ziekenhuis en revalidatie.
Weet je dat veel van die mensen zelf eigenlijk niet meer verder willen? Omdat ze niet meer genezen. Omdat ze voor de jaren die nog overblijven volledig afhankelijk zijn van anderen. Omdat ze niet meer de persoon zijn die ze waren en alles waar ze voor leefden is weggevallen.
Dat ze nog leven, komt omdat er ooit hoop was.
En omdat ze niet stervend zijn, is euthanasie geen optie.
Maar weet je dat veruit het merendeel (vrijwel iedereen als ik dat goed heb begrepen) een formulier ondertekent, samen met familie, om daarin aan te geven dat ze geen revalidatie meer wensen als het nog een keer mis gaat (hartaanval/hersenbloeding) Dat ze dan gewoon willen sterven?
De confrontatie was schokkend, maar maakt wel wakker.
Zou ik zelf zo willen leven? Gebonden aan afhankelijkheid van anderen en niet meer de dingen kunnen doen waarvoor ik leef? Slechts de ene dag in de andere dag zien overvloeien, maar niets meer hebben behalve de maaltijden en wellicht medelijden?
Nee.
Ik heb hetzelfde gedaan als Anja; gezegd dat ik op die wijze niet wil leven.
Terug naar de dieren...
De vraag is zeer moeilijk te beantwoorden en ik heb hem mijzelf, net als Anja, eindeloos gesteld.
Zoals je wellicht weet heb ik op ruim 1 jaar tijd van 3 paarden afscheid moeten nemen. Nummetje 4 is er nog niet vanwege
IR symptomen en gewrichtsproblemen. Nummertje 4 (billy) staat om die reden niet meer hier aan huis.
Hij mocht niet op de wei bij de grote paarden en een eenzaam bestaan in een afgesloten stuk vond ik geen leven voor hem. Ik had het geluk dat 15 km verderop in een afgezet stuk bos een shetlander stond met bevangenheid, naarstig op zoek naar een vriendje.
(ik had een noodoproep geplaatst). Daar staat hij nu bij en ik ga regelmatig kijken hoe het met hem gaat. Het is nog niet zeker of hij het gaat redden, maar hij staat iig niet alleen en heeft een lekker plak grond om rond te scharrelen met een vriendje. (ze kunnen gelukkig goed met elkaar overweg)
Dus ja... die vraag heb ik mij eindeloos gesteld en net als Anja heeft mij dat slapeloze nachten, tranen en ellende gekost. (en nog steeds)
Ook doorlopende stress bij een paard heb ik moeten meemaken. Amber was lichamelijk niet in orde en dat, samen met haar achtergrond, gaf ook stress. En niet zo zuinig.
Met de clicker kon ik amber wat lichte oefeningen laten doen, hanteerbaar maken voor hoefsmid en dierenarts en ervoor zorgen dat ze af en toe iets leuks kon doen.
Maar de toenemende stress en angst waar ze de laatste maanden in de wei mee kampte, kon ik daarmee niet ongedaan maken. Als ik ging wandelen bleef ze dicht bij me.
Maar ze was doods en doods bang.
De laatste weken van haar leven raakte ze in paniek als er iemand over straat liep, had ze twintig minuten nodig voordat ze haar eigen waterbak durfde te benaderen uit doodsangst voor de krokodillen die eruit konden springen. Ze was gestressd, 24//7. Daar kon geen clicker tegenop. Zeker... als ik bij haar was, bleef ze dicht bij me. Ging zelfs aan mijn voeten liggen. Maar als ik door het raam naar buiten keek zag ik de doorlopende angst; de paniek. Ze werd gemeen tegen andere paarden, maakte de hele club gek met haar gedrag, bezeerde zich keer op keer in haar paniek en kon uiteindelijk niet meer.
Ze was niet blind, maar haar lichaam werkte niet meer mee. Ze wist dat ze niet meer op tijd weg kon komen bij gevaar en haar verleden haalde haar in.
Ik denk dat alleen het lichamelijk ongemak misschien nog hanteerbaar was geweest. Maar haar leven in doorlopende angst... nee, dat niet.
Want ook voor haar was een sociaal leven onmogelijk geworden.
Als ik eerlijk ben, denk ik dat wij mensen veel te ver gaan in het willen houden van een paard. Ik net zo goed.
paarden die in de natuur allang waren opgevreten of door de kudde verstoten houden we in leven op alle mogelijke manieren
Artsen, therapeuten, natuurgenezers, healers en readers verdienen kapitalen in die wensen van ons en houden het mede in stand.
En grenzen van tot hoever we kunnen/willen gaan worden vaak verlegd.
Maar nuchter bezien denk ik dat een paard moet kunnen leven zonder noemenswaardige pijn, moet kunnen lopen, rennen en spelen, socialiseren met soortgenoten, in een wei of een lekkere plak grond.
Kan het dat niet, dan moeten we misschien toch onze vraagtekens plaatsen.
Een paard met een glanzend vel en in vorm is geen garantie van een paardwaardig bestaan. Want dan zou je moeten toegeven dat alle paarden die 24/7 op stal staan ook een paardwaardig bestaan hebben, want zien die er meestal ook niet prachtig uit.
Goed... veel van die paarden hebben neurotisch gedrag, maar daar kun je makkelijk omheen kijken of negeren, toch?
En toch hebben ook die paarden met hun glanzende velletjes wat mij betreft absoluut geen paardwaardig bestaan. Verre van dat. Een sociaal bewegingsdier opgesloten in een isoleercel,
Maar goed... die hoeven we niet meteen af te maken. Lekker de wei in gooien kan gelukkig ook.