> Monique schreef:
 > het gebruik van lichaamstaal, is dat dan ook overkoepelend?
 > 
 > Piet schreef :
 > Lichaamstaal... Ik  weet  niet  of  ik dezelfde  lichaamstaal 
 > bij  een dolfijn en een paard  kan gebruiken Bij  een gorilla,
 > zoals laatst  in  Blijdorp  bleek, moet  je nogal  voorzichtig 
 > zijn  met  wat  je  zo'n  aap  vertelt.
 > Dus  lichaamstaal  lijkt  me alleen maar  werken als  je  de 
 > lichaamstaal  van dat  dierenras  kunt  benaderen.
Juist omdat ze het zo goed willen doen en enorm hun best gaan lopen doen om dmv hun lichaamstaal een paard iets te laten doen, zie je dat ze zich  'vanuit hun hoofd' heel klungelig, stijf of ongecontroleerd gaan gedragen, in plaats van méé te gaan met de bewegingen die het paard maakt. Ik vergelijk het werken op een cirkel (los in een roundpen) als een soort dans tussen mens en paard waarin elkaars bewegingen haast in elkaar overvloeien. Daarom ook kan ik niks met een stok, zweep of ander stijf ding, dat maakt bewegingen hakkelend en statisch. 
Zo'n ding staat letterlijk tussen jou en je paard in en ik wil niks dat tussen mij en mijn paard instaat, ik wil juist graag één zijn!
Het mooie van lichaamstaal is dat het paard dat niet hoeft te leren, die heeft dat al, maar wij mensen moeten leren subtiele bewegingen te maken, 'open' te zijn of 'gesloten', vragend of gebiedend, uitnodigend of wegsturend (ik noem er maar effe een paar).
Sta je 30 cm teveel naar het hoofd van het paard zal het paard stoppen of omkeren, al naar gelang waar je staat, richt je je blik op de achterhand ben je drijvend. Of je maakt je groot, klein, handen open, handen dicht, ogen op het paard of op de grond etc.  Veel mensen zijn veel te grof in hun bewegingen naar de paarden toe. Voor het paard zijn dat enorm belangrijke signalen.
En omdat veel mensen hun lichaamstaal nou eenmaal niet goed kunnen toepassen tov het paard zijn er andere truukjes uitgevonden, zweep, stem, etc.
Groet, Pien