HOEFBEVANGENHEID DOOR “GESTRESST” GRAS
Wat op het eerste gezicht als onzin klinkt, heeft een volstrekt wetenschappelijke achtergrond.
In Aberystwyth (Wales) is het Institute of Grassland and Environmental Research (IGER) gevestigd. De daar werkzame onderzoekers dr. Annette Longland en dr. Andrew Cairns zijn bij hun werk op inzichten gestoten die zo menige door bevangenheid bedreigde schicht in de toekomst toch weidegang kunnen verschaffen.
Dat niet het eiwit in het gras, maar bepaalde suikermoleculen de stofwisselingsstoring veroorzaken, die men algemeen als bevangenheid aanduidt, is paardenhouders, die op de hoogte zijn, al lang bekend. Maar waarom reageren sommige paarden zo gevoelig op hun “basisvoedsel” gras? Dat uit te vinden was één van de doelen van het IGER bij een onderzoek naar de celchemie van grassen van de gematigde klimaatzones.
De fotosynthese functioneert in elke plant een beetje anders. Uit zonlicht en kooldioxide ontstaat koolstof, die in de vorm van suiker of zetmeel opgeslagen wordt. Alleen grassen van de gematigde zone slaan energie op in de vorm van fructosen –suikermoleculen- in lange ketens. In een experiment konden de onderzoekers voor het eerst bevangenheid door fructose opwekken, maar niet door zetmeel of eiwit.
Bijzonder hoge fructose-waarden vindt men in de bij ons gebruikelijke hoogproductieve grassen, want suikerhoudende grassen laten zich gemakkelijk tot silage verwerken. Daarom reageren vooral de sobere paardenrassen zo gevoelig op vette weiden. Ze zijn, zoals bijvoorbeeld de Welsh, door de eeuwen heen aan schrale, weinig eisende hooglandgrassen aangepast.
Interessant voor de paardenhouder is voor alles het inzicht, dat het fructosegehalte in de grassen naar gelang de weersgesteldheid en de tijd van de dag aan enorme schommelingen onderhevig is.
Het kan binnen enkele uren van 10 gram tot 100 gram per kilo gras stijgen! Het laagste fructosegehalte heeft het gras altijd bij nacht. Daar de fotosynthese zonder licht niet plaatsvindt, teert het op zijn reserves die het overdag heeft aangelegd. Hoge fructosegehalten ontstaan altijd wanneer planten weliswaar voldoende licht krijgen, maar om verschillende redenen niet kunnen groeien. Bijvoorbeeld wanneer het in het voorjaar te koud is, de bodem te voedselarm is, of wanneer het voortdurend wordt kaal gevreten. Daarom is een onbemeste, afgegraasde weide een uiterst slechte verblijfplaats voor een bevangenheidskandidaat.
Een hoger fructose gehalte is altijd een teken van stress in de plant. Op een warme, bewolkte zomerdag daarentegen is het licht juist genoeg voor de energie, die in de groei gestoken wordt.
Dit verklaart ook waarom de aanvallen van bevangenheid vooral in het voorjaar en in de herfst optreden, wanneer het gras op grond van de lage temperaturen niet groeit, maar op mooie dagen veel licht krijgt.
Dus wie zijn door bevangenheid bedreigde paard of pony weidegang wil geven, moet zich aan de volgende regels houden:
- grassen inzaaien die zich slecht lenen voor silage (inkuilen)
- geen weidegang bij zonnig, koud weer (minder dan 10&
#730;C).
- weidegang bij voorkeur in de late namiddag of ‘s nachts
- gras niet te kort laten afknagen, aangezien de fructose vooral in de stengel opgeslagen wordt.
Dit artikel is een bericht uit: IG-Welsh Aktuell
Geschreven door K. Dötschel en vertaald door J. Alberts
Groeten,
Ingrid
Warboel
