cornelie schreef op dinsdag, 17 augustus 2004, 11:07:
> e m kraak schreef op maandag, 16 augustus 2004, 20:00:
>> De meningen zijn verdeeld hierover.
>> Zelf denk ik dat er soortgebonden verschillen zijn, maar weet er
>> geen vergelijkend onderzoek over met paarden.
Voor zover ik weer is dit inherent aan het verschijnsel "leren" en geldt dit voor alle zoogdieren (inclusief de mens).
> Ik heb dit op stal eens onderzocht. Een piepklein onderzoekje
> dus. Ik heb met mijn eigen paard en een ander paard een tijdje
> 'geclickerd' waarbij ik een tijdlang telkens een voerbeloning
> gaf ( 1:1 ) en een tijdlang variabel. Daar kwam uit dat als mijn
> paard geen 1:1 beloning kreeg hij zijn enthousiasme rap verloor.
Dat verschijnsel noemen ze nou extinctie. Bij een dier dat langdurig 1:1 beloond is geweest verdwijnt het geleerde gedrag vrijwel onmiddellijk zodra de beloning uitblijft.
> Bij dat andere paard was
> het totaal anders. Als ik daar 1:1 beloonde dan vloeide het
> enthousiasme wat weg. Als ik dan variabel ging belonen kwam het
> vuur weer terug.
Als je een eerlijk experiment zou willen doen dan zou je moeten testen met paarden die nog niet met de clicker zijn opgevoed. Voor jouw eigen paard gold al een 1:1 ratio, dus m.a.w. als hij geen beloning krijgt dan denkt ie dat ie het niet goed doet en bovendien speelt het hierboven genoemde extincite-effect mee. Verder heb je bij variabele ratios een langere startperiode; het
lijkt alsof het minder goed werkt maar ben je de eerste fase eenmaal voorbij dan wordt het 1:1 model al rap ingehaald.
Overigens is door leerpsychologen uitgebreid geexperimenteerd met allerlei beloningsratio's bij allerlei dieren. Ik heb de curven hier liggen bij vaste-interval ratio's, variabele-ratio's, leersnelheden, extinctie-snelheden, etc. Variabele beloning scoort (na een tijdje) altijd het beste, gevolg door vaste-interval beloning met op de laatste plaats 1:1 beloning.
Een hypothetische verklaring voor dit verschijnsel heb ik ook, kan het hier wel eens posten als er belangstelling voor is (moet ik het eerst uit m'n psychologieboeken gaan opzoeken), het had iets te maken met de manier waarop "leren" door de hersenen wordt verwerkt, waarbij 1:1 betekent dat het "af" is en er geen moeite meer hoeft te worden gespendeerd door de hersenen, en variabel tot gevolg heeft dat er naarstig gezocht wordt naar manieren om de ratio op te voeren. De hersenen blijven daarbij beter in een leer-mode.
Ook de band met de uitdeler van de beloning wordt (gek genoeg) beter bij een variabele beloning dan bij een 1:1 beloning. Zo wordt een baas die een laag salaris betaalt maar regelmatig een extraatje geeft aardiger gevonden dan een baas die gewoon iedere maand alleen maar het vaste (maar hogere) bedrag uitkeert, ook al betalen ze uiteindelijk netto evenveel..Ook bekend is dat in het eerste geval mensen beter hun best doen.
Ook is het bij variabele beloning veel makkelijker om te shapen (nieuwe uitbreidingen te leren) omdat het dier meer blijft "zoeken" en vanzelf al blijft zoeken naar manieren om de ratio wat op te voeren. Bij een 1:1 ratio is er geen winst meer te boeken dus waarom zou je je inspannen?
Wat mij betreft is dit dus ook geen discussie, deze kennis is al tot vervelens toe getest, gedocumenteerd, en wordt ook al lang in talloze vakgebieden (van professionele diertrainingen tot in de economie) gebruikt. De kans dat je hier nog iets nieuws kan ontdekken is zeer minimaal.
Ik zou nogmaals iedereen die zich met clickeren e.d. bezig wil houden willen aanraden om eerst eens wat vakliteratuur te raadplegen. Er is zoveel kennis dat het jammer is dat ongebruikt te laten liggen. Over operante conditionering is zeer veel wetenschappelijke materiaal voorhanden. Je kan dan bij nieuw aan te leren dingen bewust kiezen voor de snelheid van leren, de snelheid van uitdoven, of je er nog aan wil gaan shapen, of je wilt dat het gedrag ook zonder beloning blijft werken, etc.
Groeten,
Frans
Warboel
