InloggenBookmarks Woordenboek
UitloggenInstellingenForum-hulp!
Warboel
Mix van alle berichten uit alle rubrieken (forum oude stijl)
 
23 berichten
Pagina 1½ van 2
Je leest nu onderwerp "Problemen met opvoeden."
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 12:0014-10-05 12:00 Nr:35255
Volg auteur > Van: jose Opwaarderen Re:35248
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
jose
Nederland


1432 berichten
sinds 22-7-2005
van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:

> Hallo mensen.
> Ben net weer gebeten door mijn merrieveulen,niet hard maar het
> was de zoveelste waarschuwing die ik van haar kreeg om haar

> Ik probeer uit te vinden wat er aan de hand is maar loop vast.
> Hebben jullie een idee??of meerdere....
>
> Groetjes Esther

Blijkbaar accepteert ze in het weiland jou niet en staat ze dus gewoon boven jou.
Wat doe je met een kind wat zo tegen je doet, je bijt?
Zeg je dan ook heel zachtaardig, blijkbaar ga ik een stapje te ver of te hard en laat ik maar wat anders doen?
Zou ik persoonlijk afstraffen en behoorlijk ook. Een veulen is makkelijk verwend, ik zie het vaak bij mensen die niet durven optreden op een moment dat het gewoon nodig is.
Duidelijk zijn. Niet twijfelachtig gaan doen, geeft haar alleen maar meer reden om te doen wat ze doet.
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 12:4114-10-05 12:41 Nr:35258
Volg auteur > Van: van lennep Opwaarderen Re:35250
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur

van lennep
zwinderen
Nederland

Jarig op 12-5

4767 berichten
sinds 31-8-2005
Monique Meijer schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:25:

> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:
>
>> Hallo mensen.

>
> Hallo,
> Hoe reageer jij op haar bijten?
> Monique

Zolang ze het bij dreigen houd laat ik haar met rust en ga weer weg.Ik kan toch niets beginnen als ze helemaal vrij is.
De keren dat het raak was;KEIHARD gillen en haar wegsturen en haar ook nog nagejaagd, en haar later nadat ik uitgeraast was ook inwendig bedoel ik,haar weer naar me toe laten komen en haar even gekroelt.
Ik heb ook geprobeerd het te negeren maar liep dan wel resoluut bij haar weg. En de eerste keer uit reactie zonder erbij na te denken een knal verkocht.Maar dat wil ik niet meer en ik probeer ook heel goed op haar signalen te letten zodat ik dat kan voorkomen.
Ik weet gewoon niet wat de beste reactie is en als ik alles teruglees van het forum dan kom ik heel veel verschillende reacties tegen.
Ben heel veel aan het lezen over opvoeden maar ga mij er niet beter van voelen.Weet nu helemaal niet meer wat ik wil.
Druk werkt niet , ook al is het uitnodigend bedoelt...HELP
Groetjes Esther
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 12:4314-10-05 12:43 Nr:35259
Volg auteur > Van: van lennep Opwaarderen Re:35255
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur

van lennep
zwinderen
Nederland

Jarig op 12-5

4767 berichten
sinds 31-8-2005
jose schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:00:

> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:
>
>> Hallo mensen.

> makkelijk verwend, ik zie het vaak bij mensen die niet durven
> optreden op een moment dat het gewoon nodig is.
> Duidelijk zijn. Niet twijfelachtig gaan doen, geeft haar alleen
> maar meer reden om te doen wat ze doet.

Ja maar HOE dan??Wat versta jij onder afstraffen en duidelijk zijn?
Groetjes Esther
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:0514-10-05 13:05 Nr:35260
Volg auteur > Van: Cledisa Opwaarderen Re:35258
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur

Cledisa
Homepage
Utrecht
Nederland

Jarig op 30-1

97 berichten
sinds 2-12-2004
van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:41:

> Monique Meijer schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:25:
>
>> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:

> Ben heel veel aan het lezen over opvoeden maar ga mij er niet
> beter van voelen.Weet nu helemaal niet meer wat ik wil.
> Druk werkt niet , ook al is het uitnodigend bedoelt...HELP
> Groetjes Esther

Reuze interessant dat opvoeden van veulens.
Ik heb een hengstveulen van anderhalf en die zit ook in zijn "orale fase" zoals mij werd verteld. Ik wist en weet ook niet wat ik er mee aan moest en straffen vond ik geen optie. Totdat iemand mij zei het (hoe moeilijk ook) te negeren. Door er aandacht aan te besteden word het leuk en wordt het een spelletje wat kan uitmonden in een gewoonte. Het is toch een baby (werd mij verteld) Dus zo gezegt zo gedaan. Ik moet zeggen het is een flink stuk minder geworden. Uiteraard wel de pogingen om te bijten trachten te ontwijken maar daarna direct weer verder gaan met waar ik mee bezig was. Telkens weer opnieuw. Toen hij geen reactie meer kreeg was het niet zo leuk meer. Ik moet wel zeggen dat hij in een kudde staat met nog 3 andere ruinen in de leeftijd van 5 tot 17 jaar. Hij wordt dus ook gecorrigeerd door zijn oudere vriendjes. Ik weet niet of jouw veulen in een kudde staat? Dit scheelt enorm. In een kudde met leeftijdsgenootjes vind geen opvoeding plaats. Dat zijn gewoon een stel baby's of pubers bij elkaar.
Hopelijk heb je hier wat aan. Het heeft mij in ieder geval enorm geholpen. En het scheelt veel blauwe plekken.

Monique
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:0614-10-05 13:06 Nr:35261
Volg auteur > Van: Sabrina Adams Opwaarderen Re:35248
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
Sabrina Adams
Belgie (Antwerpen)

Jarig op 7-9

167 berichten
sinds 19-1-2004
van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:

> Hallo mensen.
> Ben net weer gebeten door mijn merrieveulen,niet hard maar het
> was de zoveelste waarschuwing die ik van haar kreeg om haar

> Ik probeer uit te vinden wat er aan de hand is maar loop vast.
> Hebben jullie een idee??of meerdere....
>
> Groetjes Esther

Esther,

Ik persoonlijk zou met haar werken daar waar het wel goed gaat, namelijk, buiten de bak .... maar alles behalve de weide. Je hebt ook van die paarden die immer zuur zijn als je de stal inkomt, omdat ze gewoon dat als hun plekje zien. De weide is rust, en laat ze daar dan ook ten volle van genieten. Wil je toch spelletjes doen in de weide, houdt ze dan leuk! Wijken voor druk is niet zo bepaald het leukste he ? Dan gaat ze je algauw zien als een lastige vlieg, waar ze van af wil. Op den duur ziet ze je dan ook niet graag meer komen. Onthoud : weide leuk, daarbuiten, is de alles (tja niet letterlijk he, as a matter of speaking) toegelaten.
Ga bij haar in de weide enkel langs om leuke dingen te doen, gewoon niks van haar verlangen, gewoon bij haar zijn en leuke dingen doen. Niks vragen. Staat ze met der kont naar je toe als je de weide inkomt ? Zo ja, wacht dan tot ze je gezien heeft, en zich naar je toedraait. Laat het initiatief om al dan niet naar jou te komen aan haar over. Zo kom je minder provocerend over, en je zult zien. Leer ze desnoods je hand targetten. (zie site van inge teblick). Leer ze dat naar jou toekomen altijd leuk is, en dat er altijd iets leuks aan vasthangt. Blijf kort bij haar, en als het goed gaat, ga je onmiddellijk weer weg. Uiteindelijk zou het aggresieve gedrag dan toch moeten uitdoven.
Met deze manier van werken heb ik wonderen verricht bij mijn 'loopgraagwegvandebaas' Angloarabier.
Die plakt aan me tegenwoordig.
En zo is het bij mijn paarden altijd geweest. Weide is rust, leuke dingen ... Ik probeer enkel leuke dingen met hen te doen. Dus met agressie heb ik nog nooit te maken gehad van hunnentwege.
Hoop dat je hier wat mee aan kunt ?
Het is eigenlijk simpeler dan je denkt hoor, en soms vergt het vele minder energie, dan je boos maken ! Wel vergt het weer wat geduld en gezond verstand.
Het beetje water bij de wijn van beide partijen :-)

Groetjes,

Sabrina
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:1714-10-05 13:17 Nr:35264
Volg auteur > Van: jose Opwaarderen Re:35259
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
jose
Nederland


1432 berichten
sinds 22-7-2005
van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:43:

> jose schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:00:
>
>> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:

>
> Ja maar HOE dan??Wat versta jij onder afstraffen en duidelijk
> zijn?
> Groetjes Esther

Afstraffen is al naar gelang de aard van het paard en de aard van de 'overtreding'
Ik hou als stelregel aan dat ik elk gedrag wat ik niet wil of wat ik als dominant gedrag betitel, (stapje naar mij toe zodat ik moet wijken, kont naar mij toe, oren plat, zwiepen met de staart, bijten, tegen me aan schuren, te opdringering in mijn zakken zitten om lekkers te zoeken etc. noem maar op) bestraf ik. Bij het ene karakter is een licht schrapen van de keel voldoende, bij de ander maakt een ferme tik nog geen indruk. Ik let er altijd op dat er reactie komt op mijn correctie. Je merkt vanzelf wat bij de ene genoeg is of teveel.
Duidelijk zijn bedoel ik mee, als je in het weitje met haar bent en je vind haar gedrag niet meer aardig, dan niet twijfelen van wat moet ik hier mee, maar op die momenten altijd zeker van je zaak blijven en of negeren, of wegjagen, of brullen, of gewoon (bij bijten) een tik verkopen.
Je kunt je dan later wel afvragen of je het goed gedaan hebt en daar evt. van leren. Naar je paard toe altijd zelfverzekerd en duidelijk doorpakken met in ieder geval iets.

Heb ik het goed dat je friezen hebt? Friezen kunnen behoorlijk drammerig en vasthoudend zijn. Er zitten hele sensibele bij, maar mijn ervaring met de drammerts is, is dat die behoorlijk wat kunnen hebben.
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:2814-10-05 13:28 Nr:35266
Volg auteur > Van: Huertecilla Opwaarderen Re:35261
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
Huertecilla
Andalucía - Spanje


2998 berichten
sinds 28-9-2003
Sabrina Adams schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 13:06:

> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:
>
>> Hallo mensen.

>
> Groetjes,
>
> Sabrina

Mijn hengst had Frans toen die hier op vakantie was al in zijn onderarm 'te pakken' lang voor er sprake was van fysieke druk.
De genoemde Inge Teblick biedt veel mogelijke oplossingen en een heel goed is : zet het op en WÁCHT!!! Bouw de druk NIET op. Geef jouw veulen de gegenheid te wijken voor oncomfortabel vóór de toemende druk verzet oproept.
Wat vervelend is dat ze al succeservaringen heeft met joú voor verzet te laten wijken.
Je hebt nu twéé uitdagingen:
1. Stop de het laten wijken van jou voor haar druk
2. Leer zelf hoe haar te laten wijken voor jouw druk
Hou nu even op, koop en lees het boek van Inge. Laat dat bezinken en ga dan verder. ER IS GEEN HAAST.
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:3614-10-05 13:36 Nr:35267
Volg auteur > Van: Monique Meijer Opwaarderen Re:35255
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
Monique Meijer
Op Haaid
Duitsland

Jarig op 22-5

3218 berichten
sinds 3-6-2005
jose schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:00:

> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:
>
>> Hallo mensen.

> makkelijk verwend, ik zie het vaak bij mensen die niet durven
> optreden op een moment dat het gewoon nodig is.
> Duidelijk zijn. Niet twijfelachtig gaan doen, geeft haar alleen
> maar meer reden om te doen wat ze doet.

Hallo,
Met mijn paard (nu 8) heb ik achteraf gewoon mazzel gehad. Bijten en trappen heeft ze nooit gedaan, in het begin meende ze wel overal in te moeten happen (vingers, haar), maar een zacht tikje op haar neus met duidelijk "nee" maakte enorme indruk. Ik heb haar gekocht toen ze 10 dagen oud was en ze accepteerde van begin af aan dat ik aangaf wat we gingen doen en met welke snelheid. Toen ze drie maand oud was, had ze een fase van "gek doen", zodra wij gingen wandelen en het een beetje waaide, ging ze gek doen (bokken, stijgeren, draaien, mij omver duwen), en het interesseerde haar absoluut niet dat ik aan de andere kant van het touw vast zat. Ik merkte dat het mij langzamerhand boven het hoofd groeide, want wat ik ook deed (halt laten houden, achteruit laten lopen, in een cirkel trekken, etc.) het hielp geen moer, ze werd alleen maar uitbundiger. En wat zijn ze al sterk op die leeftijd..... Toen loste het probleem zich eigenlijk vanzelf op: ze sprong in de lucht, trok het touw uit mijn handen en trapte zomaar in mijn maag. Ai....... wat een pijn, ik kreeg geen lucht meer en klapte letterlijk dubbel. Ondertussen ging mevrouw door met springen en gaf mij ook nog een flinke duw en stond voor mij te steigeren. Ik heb eigenlijk uit een reflex (zelfbehoud denk ik, want ik stond met mijn hakken al boven de rand van een erg diepe sloot) een flinke dreun met het touw gegeven en haar bovenop haar hoofd geraakt - een seconde later speet het me ontzettend, maar wat een uitwerking. Ze keek erg verwonderd, trippelde wat en bleef keurig staan. Wij keerden huiswaarts, ik hinkend (want ik had ook nog mijn enkel verdraaid), zij braaf achter mij lopend. Ik heb nog dagen een hoefafdruk op mijn buik gehad. Daarna hier nooit weer een probleem gehad, ze liep keurig mee........
Toen ze ouder werd had ze fases dat ze af en toe meende te kunnen bestemmen hoe lang een oefening moest duren, of ging ze te dicht bij staan en als ik haar achteruit wilde laten lopen star blijven staan en met haar neus in mijn maag duwen. Ik heb dit soort dingen meestal met mijn stem af kunnen straffen met een duidelijk "NEE!!" en een streng opgeheven vinger. Dreigde het uit de hand te lopen kneep ik haar even in haar borst (bijten), dat maakte grote indruk.
Ik heb gemerkt dat ik haar wat verwend heb: Teveel laten begaan, omdat ze immers zo vroeg afgespeend was en vaak ziek, te voorzichtig te veel als mijn kindje behandelen. Toen ik haar als paard ging behandelen en duidelijk liet zien wat ik wel en niet accepteerde, kwam ze duidelijk tot rust, ze had (en heeft) een duidelijke plaats en dat is volgens mij erg belangrijk, van veulen af aan.
Bijten moet je natuurlijk niet tolereren, maar ik zou alleen in uiterste noodzaak een mep uitdelen en het eerst met een duidelijk "NEE" en een streng opgeheven vinger proberen. Het is nog steeds zo dat ik mijn paard erg kan straffen met een streng opgeheven vinger en een klein tikje op de neus met slechts een vinger. Op de een of andere manier maakt dat grote indruk.
Monique
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:4114-10-05 13:41 Nr:35268
Volg auteur > Van: Monique Meijer Opwaarderen Re:35258
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
Monique Meijer
Op Haaid
Duitsland

Jarig op 22-5

3218 berichten
sinds 3-6-2005
van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:41:

> Monique Meijer schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:25:
>
>> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:

> Ben heel veel aan het lezen over opvoeden maar ga mij er niet
> beter van voelen.Weet nu helemaal niet meer wat ik wil.
> Druk werkt niet , ook al is het uitnodigend bedoelt...HELP
> Groetjes Esther

Hallo,
Hoezo, nadat jij uitgeraast was? Zorg eerst dat je je eigen emoties onder controle hebt! Blijf rustig! Zodra je je opwint, heeft je veulen iets waar ze op kan inhaken. Loop niet weg, laat haar niet met rust, maar stuur haar resoluut weg als ze bijt of te dicht bij je komt. Duw haar weg of knijp in haar borst. Als je haar wegstuurt, dan kun jij pas weglopen als ze al een paar passen in de juiste richting heeft gedaan.
Monique
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 13:5414-10-05 13:54 Nr:35271
Volg auteur > Van: Monique Meijer Opwaarderen Re:35264
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
Monique Meijer
Op Haaid
Duitsland

Jarig op 22-5

3218 berichten
sinds 3-6-2005
jose schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 13:17:

> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:43:
>
>> jose schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 12:00:

> Heb ik het goed dat je friezen hebt? Friezen kunnen behoorlijk
> drammerig en vasthoudend zijn. Er zitten hele sensibele bij,
> maar mijn ervaring met de drammerts is, is dat die behoorlijk
> wat kunnen hebben.

Helemaal mee eens!
Monique
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 14:3014-10-05 14:30 Nr:35278
Volg auteur > Van: Piet Opwaarderen Re:35266
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur

Piet
Homepage
Terneuzen home, Koewacht werk
Nederland

Jarig op 8-7

11530 berichten
sinds 11-12-2003
Huertecilla schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 13:28:

> Sabrina Adams schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 13:06:
>
>> van lennep schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 11:21:

> 1. Stop de het laten wijken van jou voor haar druk
> 2. Leer zelf hoe haar te laten wijken voor jouw druk
> Hou nu even op, koop en lees het boek van Inge. Laat dat
> bezinken en ga dan verder. ER IS GEEN HAAST.

Even een, in mijn ogen, kleine onduidelijkheid rechtzetten.
In de ene zin zeg je: Bouw de druk niet op, in de volgende heb je het over toenemende druk.
Ga mee met je paard met de zelfde aanhoudende druk en beloon elke beweging in de richting die jij wilt door druk los te laten.
Dat je van dat moment ook nog een bridge kunt maken door er Yes bij te zeggen en nog eens extra te belonen maakt dat het nog sneller werkt. Natuurlijk moet je dan je paard de betekenis van een bridge geleerd hebben.

Nu reageer ik op het bijtverhaal van Esther.
Shiny heeft ook een poosje de neiging gehad me te willen bijten als hem iets niet aanstond.
Nou kan je dat fijn negeren en wachten tot het moment komt dat je niet meer met een blauwe arm thuiskomt en dan zeggen: "zo, dat heb ik hem toch maar fijn afgeleerd, hij doet het niet meer" Maar blauw kleurt zo slecht bij mijn roodharig type met wit velletje. Dus heb ik dat anders aangepakt.
Hij deed et voornamelijk vanuit het geniep, als ik naast hem stond was het hoofd draaien en hap in m'n arm. Dan is er maar 1 oplossing en dat is even adequaat timen als met de bridge voor iets goeds: "laat hem zijn neus stoten tegen je elleboog" Let enorm goed op wanneer die mond naar je toe komt en beweeg je elleboog er naar toe. Laat hem schrikken. Wordt niet boos, houd je gezicht neutraal, reageer verder niet, ga gewoon door waar je mee bezig was. Shiny vondt het nodig om het hierna nog 1 keer te proberen, daarna vond hij het bijtspelletje niet zo grappig meer en heeft het nooit meer gedaan.
Kont naar me toedraaien, als ik dat niet wil, want vaak vraag ik dat juist, zou ik negeren door een paar stappen weg te lopen en zijn aandacht te vragen voor een leuke oefening. Maar eerlijk gezegd met clikkeren ben ik dat nog nooit tegen gekomen. Een paard, zeker een niet afgestompt paard, wil samen leuke dingen, zoals voetje geven en wijken en volgen en noem maar op, allemaal fantastisch leuke spelletjes!
Piet
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 14:4214-10-05 14:42 Nr:35281
Volg auteur > Van: Huertecilla Opwaarderen Re:35278
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur
Huertecilla
Andalucía - Spanje


2998 berichten
sinds 28-9-2003
Piet schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 14:30:

> Even een, in mijn ogen, kleine onduidelijkheid rechtzetten.
> In de ene zin zeg je: Bouw de druk niet op, in de
> volgende heb je het over toenemende druk.

Wat ik schrijf staat er correct, maar ik verduidelijk het graag: geef je paard de gelegenheid te wijken vóór je de druk opbouwt en zo weerstand uitlokt.
Die druk kan al héél snel te groot zijn. Bij hengstlief ging Frans íets te snel met zijn lichaamstaal duidelijker 'spreken' en fléts.... liet Capricho Fráns wijken ;-)
Volg datum > Datum: vrijdag 14 oktober 2005, 14:5614-10-05 14:56 Nr:35283
Volg auteur > Van: Piet Opwaarderen Re:35281
Volg onderwerp > Onderwerp: Re: Problemen met opvoeden. Structuur

Piet
Homepage
Terneuzen home, Koewacht werk
Nederland

Jarig op 8-7

11530 berichten
sinds 11-12-2003
Huertecilla schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 14:42:

> Piet schreef op vrijdag 14 oktober 2005, 14:30:
>
>> Even een, in mijn ogen, kleine onduidelijkheid rechtzetten.
>> In de ene zin zeg je: Bouw de druk niet op, in de
>> volgende heb je het over toenemende druk.
>
> Wat ik schrijf staat er correct, maar ik verduidelijk het
> graag: geef je paard de gelegenheid te wijken vóór je de druk
> opbouwt en zo weerstand uitlokt.
> Die druk kan al héél snel te groot zijn. Bij hengstlief ging
> Frans íets te snel met zijn lichaamstaal duidelijker 'spreken'
> en fléts.... liet Capricho Fráns wijken ;-)

Sorry, maar wat ik bedoelde is dat, wanneer je het over Inge's boek hebt, je nergens het opvoeren/opbouwen van druk tegen zult komen.
Ook Bill Dorrance heeft het over "set it up and wait", niet wanneer je het beu bent : verhoog de druk.
Je leest nu onderwerp "Problemen met opvoeden."
Warboel
Mix van alle berichten uit alle rubrieken (forum oude stijl)
 
23 berichten
Pagina 1½ van 2
 InloggenBookmarks Woordenboek
UitloggenInstellingenForum-hulp!

Deelnemers online: 0 verborgen deelnemers.