Wat ik mij afvraag: Wat is de zin of onzin van een paard met artrose 'warm te houden' met oa winterdekens?

Sinds enkele maanden heb ik een pony met (waarschijnlijk) artrose in de rug en de knieën, die ook atactisch zou zijn.
Toen ik haar net had, lag ze het grootste deel van de dag alleen maar neer. Ondertussen vind ik haar nog zelden languit en loopt ze ook een stuk beter. Ze durft zelfs spontaan een drafje of galopje wagen. Ik ben uiteraard erg blij met die verbetering.
Maar nu word ik van alle kanten gewaarschuwd dat dit van tijdelijke aard zou zijn en dat eens het weer omdraait en het kouder wordt de pony er ook weer op achteruit zou gaan.
Nu zit ik er wel over in, hoe ik haar het zo makkelijk mogelijk kan maken tijdens de winter. Er wordt mij aangeraden haar gewrichten goed warm te houden met een dikke winterdeken.
Hebben mensen hier ervaring mee? Hoe zinnig zou dit zijn?

De pony in kwestie heeft overgings nog nooit een deken op gehad. Ze komt van een groot bedrijf en maakte daar gewoon deel uit van een grote kudde, die redelijk extensief gehouden wordt. Met haar wintervacht is dus niks mis.
Wel met wat eronder zit.

Ik hoor graag eventuele ervaringen

groetjes
Ans

Ans Jondral schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 9:42:


Je weet hopelijk dat dekens geen warmte geven, maar alleen warmteverlies tegengaan.
Lichaamstemperatuur wordt thermostatisch gereguleerd, en blijft in principe altijd 38 graden, met of zonder deken. Het enige waar een deken voor zorgt is dat het kacheltje door die isolatie wat minder hard hoeft te branden om die temperatuur te kunnen vasthouden; energiebesparing dus.
Maar de lichaamstemperatuur blijft (gelukkig!) gelijk, of je nou wel of geen deken gebruikt.

(Sommigen zullen wellicht denken: ja maar als ik in de vrieskou buiten ga staan zonder jas, dan krijg ik het toch koud? Ja, maar "het koud hebben" betekent niet dat je lichaamstemperatuur afneemt. Die blijft 37 graden, ook al sta je te rillen van de kou. "Het koud hebben" betekent alleen dat je gewaar bent dat je kacheltje flink moet opschroeven om die 37 graden te kunnen handhaven; het is dus eigenlijk een waarschuwingssignaal dat zegt: pas op, we gebruiken wel erg veel energie zo".)

Dat gezegd hebbende is het wel mogelijk dat gewrichten in de ledematen een lagere temperatuur krijgen, omdat ledematen wel ietwat kunnen afkoelen, en ook de buitenste spierlaag kan wat afkoelen tot onder de 38 graden.

Het paradoxale van een deken is dat die zorgt dat de kachel zachter gaat branden, om te voorkomen dat de lichaamstemperatuur teveel zou stijgen. Met een zachter brandend kacheltje wordt minder warmte opgewekt in de spieren, waardoor de ledematen het dus relatief kouder kunnen krijgen. (Vergelijk het als volgt: warm ingepakt maar zonder handschoenen aan zul je eerder verkleumde vingers krijgen dan wanneer je erg "frisjes" buiten zal staan. In het laatste geval zal je lichaam de kachel flink opschroeven en zal de doorbloeding toenemen, waarvan ook de vingers profiteren).

Als je dus op de "warmte-vasthoud-toer" wilt gaan, dan zul je dus juist geen deken moeten gebruiken op het lichaam, maar daarentegen wel een plaatselijke deken op de plekken die je tegen de koude wilt beschermen. Het lijkt mij erg lastig dat te realiseren, maar wie weet...

Grootste factor in dit hele verhaal blijft toch beweging (een schaatser heeft het zelden koud!) en warmte-opwekkend voedsel (vezels, dus hooi e.d.).

Wellicht is het nog wel het meest praktisch om vooraf problemen te bedenken die er wellicht niet zullen komen. Ik zou dus gewoon alles laten zoals het is, en rustig afwachten hoe de situatie zich ontwikkelt.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Frans Veldman schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 10:20:


Waarom wordt het dan zo normaal gevonden dat een paard met artrose lijdt onder de weersomstandigheden?
Iedereen vindt het vanzelfsprekend dat koude en vochtigheid een negatief effect hebben op de beweeglijkheid van zo'n pony.
Maar als ik jouw redenering volg, zou dat dus niet mogen zolang er genoeg voedsel en voldoende beweging wordt aangeboden?

Beweging is overgings wel een probleem met deze pony. Ik verwacht dat ze weer meer zal gaan liggen. (En als ik afga op de frequentie dat ze tijdens het voorjaar lag, dan is dit meer dan 50% van de tijd.)
En dan stel ik mij ook weer de vraag wat liggen op koude/natte/bevroren ondergrond voor effect zou hebben.

De reden waarom ik wat dit betreft niet rustig wil zitten afwachten, is omdat dit wel om meer gaat dan 'een beetje stijf lopen'. Het is ontzettend belangrijk dat de pony zelfstandig kan gaan liggen en opstaan. Wanneer dit ze niet meer kan, heeft dit vergaande gevolgen. Er zit dan nog wel ergens een tussenstadium dat ze aan de pijnstilling zou kunnen, maar dan is het ook bijna einde verhaal.
De pony doet het nu naar omstandigheden goed. Maar zowel de vorige eigenaren, mijn DA en de fysio die de pony behandelt waarschuwen mij dat ze het in de winter wel eens heel moeilijk zou kunnen krijgen. Het lijkt mij dan ook wijs preventief maatregelen te nemen?

Ans Jondral schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 11:12:


Ik houd ook niet van dekens maar weet uit ervaring met de ouwetjes die wat strammer woden, dat een deken s winters (alleen tijdens echte gure dagen, regen mét wind bv) er voor zorgt dat ze prettiger in hun vel zitten. Jongelingen gaan rennen om de spieren op te warmen, maar een paard wat al pijnlijke spieren en of gewrichten heeft, beweegt nog minder en wordt an helemaal stram. Hoe oud is ze/hij? Je kunt ook msm proberen (ff googelen) en harpagophytum,(antiinflammatoire) chrysanthelum, voor de doorbloeding

Hoi

Ik heb thuis ook een oudje (ondertussen ruim 35) met arthrose in voor- en achterbenen. Zij heeft in de winter niet meer last dan in de zomer MITS ze kan bewegen!
Een van de vorige jaren lag de paddock er zo blubberig bij dat ze nauwelijks uit de schuilstal kwam en het hooi lag ook dicht bij dus bewegen deed ze eigenlijk niet. Die winter is ze echt heel slecht geweest en had ze inderdaad veel meer last van haar arthrose. Ik heb dan zoals de meeste mensen aanraden, haar benen met fleece bandages ingepakt zodat ze lekker warm bleven. Maar dat heeft eigenlijk niets uitgehaald!
Nu zorg ik dat ze in de winter voldoende beweegt door het hooi echt ver van de stal te zetten en haar af en toe mee te nemen op buitenritten (niet zo gemakkelijk want ze is ook bijna blind en durft bij schemer niet ver van haar wei te gaan). En moest het nodig zijn geef ik haar wel eens een kuur van MSM. Maar ze komt de winter echt goed door en ja ze licht meer als de andere paarden maar ze is dan ook een pak ouder dus ik denk niet dat dat zo abnormaal is.

Het is trouwens ook logisch dat er beweert wordt dat arthrose erger is bij koud en nat weer omdat de meeste paarden dan niet meer buiten komen. In de winter hoort een paard namelijk op stal volgens veel mensen (en dierenartsen). Dus zonder beweging vind ik het vrij logisch dat een oud paard stijver wordt en meer pijn heeft!

Geen dekens nodig dus!
Groetjes
Judith

Ans Jondral schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 11:12:

Ans, ik zou bij de eerste tekenen van rillen er een deken op gooien. Ik had vroeger ook een oude pony die 24/7 kon bewegen met schuilstal, die ik veroordeelde tot een dekenloos bestaan omdat ik nu enmaal voorstander was van "robuust houden'. Bibberen, stram en mager worden, arm dier. "Tja, dat is de natuur!" Heb er nu nog wroeging over. Een volgende oud paard krijgt van mij bij bibber een deken, en de theorie dat hij het theoretisch niet koud kán hebben, kan me met alle respect gestolen worden.

De synovia in de gewrichten van de benen zal bij oostenwind ook echt geen 37 graden blijven.

Judith A schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 12:12:


Mijn merrie van inmiddels 23jr heeft ook artrose, wij hebben de paarden niet in de wei in de late herfst en winter. Rekeninghoudend met het feit dat wij geen natuurlijke beschutting hebben, maar gewoon open veld. En dat ze ook gewoon vol in regen en wind stilstaan in de bak ipv in de schuilstal, krijgt zij een deken om. Ik kan haar ook niet de hele dag laten vreten, want dan wordt ze veels te dik. Gr. Ingrid

Ans Jondral schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 11:12:


Wellicht omdat het paard tijdens die weersomstandigheden niet meer naar buiten mag, dus minder beweging krijgt.


Tsja, er is in de paardenwereld wel meer wat men vanzelfsprekend vindt, maar niet per definitie ergens op gebaseerd is...

Natuurlijk is het wel zo dat koude en vochtigheid een negatief effect hebben, wij mensen kennen dat ook. Frappant daarbij is dat het het dik aankleden of de verwarming wat hoger zetten nul comma nul resultaat heeft. Wat die invloed precies is weet ik ook niet (waarschijnlijk een anticipatie van het lichaam op het seizoen) maar het is te simpel geredeneerd dat "warm inpakken" de klachten zou verminderen.


Ik denk inderdaad dat dit een factor is die de rest overstijgt.


Wellicht is dat dan iets om werk van te maken. Ook bij mensen verhevigen de klachten zich tijdens het liggen. Eenmaal op gang gaat het wel weer. Nou hebben mensen weinig keus met hun vast ingebakken slaap-cyclus, maar bij paarden kun je hier wel degelijk enige sturing in aanbrengen.


Yep, liggen lijkt mij niet goed voor dit paard, zelfs niet op een met vloerverwarming uitgeruste stal.


Natuurlijk! Ik denk alleen dat een deken geen, of zelfs een averechts, effect zou kunnen hebben. Dat deze dieren het in het winterseizoen moeilijker hebben zou wel eens kunnen komen door de goed bedoelde maar negatief uitpakkende "preventieve" maatregelen die vaak worden getroffen, zoals opstallen, een lekker bedje van stro maken, dekentje op, etc. En daarvan weten we toch eigenlijk al dat het niet helpt?

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Caatje schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 11:31:


Ja, ik zei ook al dat een deken zorgt voor energiebesparing. Voor paarden met een gebrekkige vacht, of moeizame energieopname door bijvoorbeeld een versleten gebit, kan het een ware uitkomst zijn.

In de beschreven situatie is er echter geen sprake van een noodzaak tot energiebesparing. Slechts het warmer houden van gewrichten, maar het is zeer dubieus of een deken dat gevolg heeft omdat de onmiddellijke reactie van het lichaam zal zijn om de kachel lager te zetten. De lichaamstemperatuur van 38 graden moet immers in alle situaties gehandhaaft blijven. Je bespaart dan dus wel energie, maar de gewrichten worden er niet warmer van. Eerder kouder wellicht, zoals ik in een eerder bericht al uitlegde.

Zelf heb ik zo nu en dan rugproblemen. In de winter wordt dat erger. De kachel warmer stoken of een dikkere jas aandoen helpt geen moer. Als de boel 's ochtends vast zit (ondanks mijn warme deken) is er maar EEN ding dat helpt: BEWEGEN. Een flinke wandeling (al dan niet in een koude en natte omgeving) maakt de spieren weer los.

Voor velen waarschijnlijk herkenbaar.

Voor wie dit herkent: Wel eens over nagedacht waarom je dit soort problemen vooral 's ochtends hebt als je je bed uitkomt? En helpt een dikkere deken of een warmere slaapkamer?

Ik denk niet dat het voor paarden heel erg anders werkt allemaal...

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Christel Provaas schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 12:49:


En jij denkt dat als je een deken over de rug van het paard legt de synovia in de gewrichten van de benen warmer zal blijven?

Eh, je weet toch wel dat synovia niet vanuit de rug naar de benen stroomt?

Natuurlijk mag iedereen een eigen mening hebben. Voor een theoretische onderbouwing is soms echter ook wel wat te zeggen. Vooral als er ervaringen uit de praktijk zijn die dit ondersteunen.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Mijn pony is amper 17 maar heeft er een carrière als fokmerrie opzitten. Dit zou ook de oorzaak zijn van de staat waarin ze verkeerd.
Verder is ze nog zo gezond als een visje en zou ze nog 10 jaar mee kunnen volgens mijn DA.
Haar benen warm houden, zou overgings niet nodig zijn. Haar probleem zit niet in haar onderbenen. Wel in haar wervelkolom thv haar kruis (komt waarschijnlijk ook de ataxie vandaan) en in haar beide achterknieën. Daarom ook de overweging om een winterdeken te gebruiken.

Bij de vorige eigenaar heeft ze ook nooit op stal gestaan. Ze heeft haar hele leven doorgebracht op weides en in grote loopstallen. Toch geeft ook die aan dat de winter een probleem kan worden.
Het argument dat de verergering van de klachten door minder beweging in de winter zou komen, lijkt mij dan ook onwaarschijnlijk aangezien ze nooit echt beperkt is in haar mogelijkheid om te bewegen?

Haar meenemen op wandelingen om zo de beweging op te voeren is overgings ook geen optie. Er is mij sterk afgeraden haar te dwingen om te bewegen. De factor 'pijn' speelt daarbij ook een rol en ze sleept ook met haar achterbenen waardoor dit überhaupt onmogelijk zou zijn ivm hoefslijtage.
Ik neem haar wel eens korte stukken mee over de weg om haar van weide te verplaatsen omdat ik daarin weinig keuze heb. Doorgaans krijgt ze het dan toch na enkele straten moeilijk om zichzelf recht te houden. (Ze begint dan te wankelen en houdt zichzelf rechtop door tegen mij aan te gaan leunen. Als ik dan plots opzij stap, dreigt ze om te vallen.)
Op de wei, beweegt ze momenteel wel redelijk vlot omdat ze dan zelf kan inschatten wat wel en niet mogelijk is.

Ans Jondral schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 13:17:


Niet om betweterig te doen hoor, maar enkele ideetjes:
1) In de winter wordt de wei deels afgesloten om vertrappen te voorkomen. = minder beweging.
2) Aan het eind van winter was ze hoogdrachtig (fokemerrie toch?) = minder beweging.
3) In de winter hebben mensen minder zin om iets met een paard te doen = minder beweging.
4) In de winter worden de dieren vaak op 1 vaste plek gevoerd = minder beweging.


Zie boven. Ik zou dat niet direct uitsluiten.

Overigens is het door jou beschreven probleem vooral een neurlogisch probleem, iets waar warmte sowieso al minder invloed op heeft.


Mijn tactiek zou dan ook zijn om ook in de winter de motivatie tot zelfstandig bewegen hoog te houden. Dus voeren op verschillende plekken, in een dynamische groep plaatsen, etc. etc. In ieder geval voorkomen dat het paard de hele dag zonder te bewegen naast een hooiruif staat.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail.

Christel Provaas schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 12:49:



Ja, dat ben ik met je eens.
Mijn andere paard krijgt dit jaar waarschijnlijk wel opnieuw een winterdeken op. Vorig jaar had ik daarin weinig keuze aangezien ze geschoren was voor die medische onderzoeken.
Maar het viel op hoe goed ze zich daarmee voelde. Ik kan niet anders dan besluiten dat zij het gewoonweg koud heeft gehad al die jaren dat ze zonder deken heeft gelopen.

Maar dat die pony waarover mijn vraag gaat het echt te koude zou gaan krijgen, heb ik eigenlijk geen angst voor. Zo oud is ze nog niet en verder is ze een gezonde pony van een robuust ras en krijgt ze een aanzienlijke wintervacht.
En mager is ze ook niet meer.
Dit gaat er dus vooral over of een deken haar kan helpen soepeler te blijven?

Als het niet nodig is, leg ik haar overgings liever geen deken op. Want zo leuk en makkelijk zijn die dingen ook weer niet bij een paard dat buiten loopt.

Frans Veldman schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 13:25:


Ook niet om betweterig te doen maar even wat meer uitleg:
1) Ook tijdens de winter lopen de paarden daar op een hoger gelegen weide van meerdere hectaren, die dan inderdaad gewoon zwart gelopen wordt. Maar grond genoeg daar, dus geen probleem.
2) Het betreffende bedrijf is een paardenmelkerij waarin de pony deel uitmaakte van de 'wintergroep'. (In de winter hebben ze liever enkele ponyveulens ipv warmbloedpaarden die ze normaal fokken, aangezien die op jonge leeftijd beter tegen de weersomstandigheden kunnen. En het melken is natuurlijk niet beperkt tot 1 seizoen.) Concreet betekent dit dat deze pony haar veulen meestal geboren werd bij het begin van de winter.
3) Deze pony is nooit in privé-handen geweest en niet gebruikt ter enige recreatie van iemand. Ze is als jong paard ooit ingereden (door mijn zusje) zodat ze bij een eventuele latere verkoop meer geld zou opbrengen. Maar nadien is er nooit meer mee gereden of gewerkt.
4) Kan jij natuurlijk niet weten, maar dit is ook niet het geval. Dit bedrijf heeft altijd de hooiruiven en dergelijke verspreid staan over de hele oppervlakte waar de paarden lopen. Al was het maar om ruzie tussen de paarden onderling te vermijden.

Daar ga ik eens over moeten nadenken. Praktisch gezien is dat namelijk allesbehalve simpel.
Momenteel loopt ze bij 2 andere paarden. 1 merrie waar ze het goed mee kan vinden en 1 jonge ruin die ze wel een beetje uit de weg gaat. (Zoals ik al schreef heeft ze schrik om omver te worden gelopen door andere paarden. En de ruin durft wel eens tegen haar opspringen ofzo.) Met hun 3'en staan ze nu op 1,5 hectare. Daarop weten ze hun plan wel te trekken.
In de winter gaan mijn paarden naar 2 aparte winterweides van beiden ongeveer 15 are. De rest van mijn weides is dan verzopen land.
Ik dacht eigenlijk deze merrie uit de kudde te nemen en samen te laten lopen met een geleende shet. Omdat ik anders vrees dat ze geen gebruik zal mogen maken van de schuilstal en onder de voet zal gelopen worden in haar huidige groep. (Dit is trouwens ook één van de redenen waarom ze weg moest bij de vorige eigenaar. Ze kon zich niet meer handhaven in de kudde.)
Maar dan zit daar inderdaad het risico aan dat ze minder zal gaan bewegen.
Moeilijk.

Frans Veldman schreef op zaterdag 15 augustus 2009, 12:56:

"we dénken dat we dit weten"
de realiteit bewijst anders, had ik Maninka van nu 23 de laatste paar jaar gewoon in de kudde gelaten snachts en bij ontij, dan was ze waarschijnlijk al een hele poos op algeheel natuurlijke wijze neergezegen en ter ziele gegaan ......
na een voorafgaande toch wel te lang durende periode van graatmager worden, kniezen, opgekropt staan en algehele futloosheid
nu is ze daarentegen veel beter dank zij een droge-niet-klamme stal, uit de wind en tocht, uit de regen en sneeuw, even weg van de groepsdruk (ze staat gewoon apart tussen de bende snachts), géén deken maar wel een droge propere vacht én voldoende bijvoer onder de vorm van pulp en wat musli, jaja
ook Lenora van nu 28 werd deze zomer té mager, rimpelig, sloom en amper nog in beweging : dankzij een dagelijkse bak pulp + musli is ze weer aktiever met een gladdere vacht, geinteresseerder en ze waagt zelfs weer een galopje.
Het is hier de ganse zomer al gortdroog met nauwelijks een spat regen maar zodra dat verandert, het zelfde systeem als maninka.
Die beestjes zijn gewoon zo oud dat hun tanden zò afgesleten zijn dat ze niet enkel nog hooi kunnen verwerken maar duidelijk nood hebben aan wat extra.
Dat doe ik dan ook gewoon uit ethisch standpunt dat een dier ook in zijn oude dag nog mededogen verdient en daarom zo verzorgd moet worden dat haar levenskwaliteit zonder overdrijven toch wat beter dan "leefbaar" mag genoemd worden. Natuurlijk is het niet, ze zouden allebei gewoon levend weggeteerd zijn.
Ik vermoed dat ze nu gewoon van een hartstilstand of ander falen zullen neerzijgen, tenzij euthanasie zicht aandient op een zeker moment !